Yüzyıllardır İslâm coğrafyalarını etkisi altına almış, nice gönüllere misafir olmuş, nice diyarlar gezmiş olan tasavvuf son derece mühim ve aynı zamanda nazik ve birçok ahvalde yanlış anlaşılan mevzulardan biridir. Bu minval üzerine yanlış anlaşılan yahut aksettirilen tasavvufun açıklığa kavuşturulması maksadı hâsıl olmuştur. Hindistan âlimlerinden Abdülbârî en-Nedvî tarafından kaleme alınan bu eser, akademik bir dil tercih etmek yerine, okuyucuyu ruh iklimlerinde yolculuğa çıkarmış, alanında klasikleşmiş e

“İnsan hayır ve şer istidadâtından her ikisini de câmidir. Yalnız bu iki istidattan birisinin üstün ve galip gelmesi, terbiye semeresidir. Nefs-i emmârede olan bir adamın hiçbir salâha istidâdı olmasaydı, tabii olarak asla ondan kurtulmaması lazım gelirdi. Emmâre sıfatları, hiçbir vakit “vicdân-ı ahlâkî” denilen ve seyr u sülûkta “ruh” lafziyle tarif olunan hüviyet-i insâniyyenin tamamen iptal ve imhâsına muktedir olamaz. Vicdân-ı ahlâkî, en iğrenç fenalıklar içinde dahi nefsine galebe edecek kudreti hâizdi

Osmanlı Devleti söz konusu olduğunda Şeyh Edebalı ve Osman Gazi’nin şahsında başlayan sufi çevre-iktidar yahut diğer bir deyişle tekke-devlet ilişkileri ilerleyen dönemlerde de etkin bir şekilde varlığını sürdürmüştür. Orhan Gazi’nin Geyikli Baba’yla; Yıldırım Bayezid’in Emir Sultan’la; II. Murad’ın Hacı Bayrâm-ı Velî’yle; Fatih Sultan Mehmed’in Akşemseddin’le; Kanûnî Sultan Süleyman’ın Yahya Efendi’yle ve I. Ahmed’in Aziz Mahmud Hüdayî’yle ilişkileri Osmanlı tasavvuf tarihinde önemli bir yer teşkil eder. D

Kur’an-ı Kerim’i daha yakından tanıtmak ve verilen mesajı hakkıyla aktarabilmeyi hedeflediğimiz bu kitap, ortaokul ve lise müfredatına göre hazırlanmıştır. Aynı zamanda ilahi kitabımızı yakından tanımak isteyen her yaştan Müslümanın da başucu kitabı olma özelliği taşımaktadır. Kitap; Kur’an’ın özellikle ne demek istediğini, Arapça dışındaki bir dille sağlıklı biçimde aktarmayı mümkün kılacak bir yöntemle okuyucuyla buluşturuyor. Kur’an-ı Kerim’de yer alan, en sık okunan sureler ve duaların Arapça metinleri,

Çöpten Gemi, Sinekten Kaptan, Tâhirü'l-Mevlevî'nin Mevlânâ ve eseri Mesnevî'ye dair bazı yazılarını bir araya getirmektedir. Kitabın adı Mesnevî'de geçen bir hikâye ve bunun üzerine Tâhirü'l-Mevlevî'nin kaleme aldığı yazının başlığından mülhem. İlk yazı Konya Halkevi Kültür Dergisi, Mevlana Özel Sayısı'nda 1943'te yayımlanan bir mektup. Konya Halkevi Kültür Dergisi'nin "Hazret-i Mevlânâ’nın hayatıyla felsefesinin tahlili teklifine" Tâhirü'l-Mevlevî'nin bir yazıyla cevap vermesidir. Dolayısıyla yazı Mevlânâ'

M. Olgay Söyler, Bir Derviş Yolculuğa Çıkar Bir Daha Dönmemek Üzere adlı çalışmasında, “marjinal sufi”lerin izlerini sürüyor. Kitap; Anadolu ve Balkanlar’da ses vermiş tasavvuf erbabı ve Türk kültür tarihi üzerine kaleme alınmış makalelerden mürekkep. Yazar; Sarı Saltuk’tan Şeyh Bedreddin’e, Hacı Bektaş-ı Veli’den Baba İlyas’a, Şah Kalender Çelebi’den Pir Sultan Abdal’a, Hızır’dan Sarıkız’a, Abdal Musa’dan Geyikli Baba’ya değin Selçuklu ve Osmanlı tarihinin sessize aldığı kişilerin fotoğraflarını çekiyor. O

Uddetü’l-Mürîdi’s-Sâdık, İslâm’ı doğru anlamayı ve samimiyetle yaşamayı kendisine hedef edinmiş herkese rehber olmak üzere kaleme alınmış bir eserdir. Eserin müellifi Ahmed Zerrûk, küçük yaştan itibaren hayatını ilim öğrenmeye adamış, bu uğurda Fas, Cezayir, Mısır, Medine başta olmak üzere dönemin ilim merkezlerini dolaşarak âlimlerden istifade etmiştir. Sahip olduğu ilmî birikimi sebebiyle Mağrib ve Kuzey Afrika İslâm dünyasında şöhret bulmuş, âlimler tarafından kendisine “şeriat ve hakîkat ilimlerini birl

Mevlânâ Celâleddin Rûmî, peygamberlerden sonra insanlık tarihinin en fazla hürmet ve ilgi gören şahsiyetlerinden biridir. Bu haklı hürmet, aslında âlim ve âriflerimizin feyiz kaynağı olan vahyin imkânlarını bize göstermektedir. Kendisi bu durumu; “Ben yaşadığım sürece Kur’an’ın kölesi, Hazreti Muhammed’in ayağının tozuyum” şeklinde dile getirmiştir. Aslında o diğer İslâm âriflerinden farklı bir şey söylememiştir. Hakikatten; tevhitten, vahdetten bahsetmiş, insanları gafletten uyanıp âgâh olmaya, ilahi tabia

"Zayıf akıllı ve yetersiz fikir sahibi kimselerin adetidir ki onlar hakkı insanla bilirler, insanı hak ile değil. Akıllıların efendisi olan Hz. Ali “Hakkı adamlara göre tanıma, bilakis hakkı bil, ehlini tanırsın.” buyurmuşlardır. Yani hakkı adamlar ile bilemezsin. Hakkı bil ki, ehlini bilesin. Bundan dolayı akıllı kimse bir sözü hakikat terazisinde tartar, eğer söylenen söz hak ise kabul eyler, onu söyleyen gerek bâtıl ehli olsun ve gerekse hak ehli olsun. Hatta akıllı kimseler altın madeninin toprakta oldu

Hurûfîlik hâlâ tasavvufun sırlı konularından birisi olmayı sürdürüyor. İslâm Tasavvufu ve kültür tarihi içinde apayrı bir yorum sayılan Hurûfîlik, hangi kaynaklara dayanıyor? Kurucu aktörler ve metinler nelerdir? Tasavvuf tarihi alanında kapsamlı çalışmalara imza atan Abdülbâki Gölpınarlı, Hurûfîliğin doğuşuna ve yayılışına ışık tutuyor. Bir rüya ile başlayıp İran’dan Anadolu’ya uzanan tarihteki bu mistik yolculuğa adım adım tanık oluyoruz. Hurûfîlik Metinleri Kataloğu, tıpkıbasımıyla yeniden okuyucuyla bul

İslâm düşüncesinin genelinde tasavvufun doğuşu ayrı bir önem taşır. İslâm’da tasavvufun yerini anlamak için tasavvufun doğuş dönemini, bu dönemi anlamak için de bu dönemdeki sûfîleri iyi tanımak icap eder. Tasavvufun doğduğu sosyal ortamın tarihî, dinî, siyasi, ekonomik ve ilmî şartlarını bilmek, bundan sonra tasavvufun doğuşunu fıkıh ve kelâm gibi ilimlerin doğuşuyla mukayese etmek konunun doğru anlaşılmasını bir ölçüde kolaylaştıracaktır. Bâyezîd-i Bistâmî doğuş dönemindeki tasavvuf hareketinin en büyük t

Risâle-i Ahadiyye, tasavvuf ve düşünce tarihimizin en önemli ve zorlu meselelerinden olan “varlık ve vahdet” mevzusu hakkında, “mutlak vahdet” nazarıyla kaleme alınmış bir eserdir. İlgili konuların “Kendini bilen Rabbini tanır” hadisi merkeze alınarak izah edilmesi dolayısıyla, Risale-i Men Arefe Nefsehû fe-kad Arefe Rabbehû adıyla da anılmıştır. Müellifi Evhadüddîn-i Belyânî (v. 686/1287) olmasına rağmen, sûfî muhitlerde Muhyiddîn ibnü’l-Arabî (v. 638/1240)’ye nispetiyle meşhur olmuştur. Osmanlı sûfîleri t

Medeniyetimizin büyük bir yıkıma ve parçalanmaya maruz kaldığı geçtiğimiz asırda, bu medeniyetin temel kaidelerinden olan tasavvuf geleneğinin nakli hususunda köprü vazifesi görmüş şahıslardan biri Saffet Yetkin’dir. Şeyh Saffet, Osmanlı’nın son döneminde Tasavvuf ismini verdiği gazeteyle ve cemiyet-i sûfiyye bünyesinde yaptığı çalışmalarla bir ihya faaliyeti içine girmiştir. Cumhuriyet döneminde ise hayal kırıklığıyla sonuçlanan siyasî çabaların ardından, kendi dünyasına çekilmiş ve önemli tasavvuf ve düşü

16. yüzyıl mutasavvıf şâir ve nâsirlerinden Mahremî’nin kaleme aldığı Risâle-i Cevâhirü’l-Esrâr müellifin eserindeki ifadesiyle 1055 [milâdî 1645-46] senesinde tamamlanmıştır. Mahremî, kitabının sebeb-i telif kısmında eserini birçok iyiliğini gördüğü Mustafa Paşa’ya hediye etmek için kaleme aldığını söyler. Kuvvetle muhtemeldir ki burada sözü edilen Mustafa Paşa, İkinci Selim devrinin kudretli paşalarından, birçok görevde bulunan, ancak özellikle Kıbrıs fâtihi olarak tanınan Lala Mustafa Paşa (ö. 988/1580)’

Tasavvuf... İslâm dininin mistik yüzü, inanç ve kültürle yoğrulmuş bir düşünce ve yaşam felsefesi... İslâm'ı farklı coğrafya ve kültürlere ulaştırmada etkili oldu. Esnek yaşama biçimi yanında sanat ve düşünceye kaynaklık etti. Pek çok sufi çıktı tarih boyunca. Peygamberden sonra en tanınan yüzünün Mevlânâ olması mesela, Tasavvuf'a dair önemli bir gösterge.... Peki Tasavvuf nedir? Nasıl ortaya çıkmıştır ve kimdir bu yolun yolcusu Sufiler? R.A. Nicholson, yine ilim çevrelerince kabul edildiği üzere Batı dünya

Yaşayan hikmetin naşirleri olan tasavvuf erbabının büyüklerinden İbni Atâullah el-İskenderî hazretlerinin Hikem adıyla kaleme aldığı eser, irfan yolunu kat etmiş, hakikat ve hikmete vasıl olmuş bir ârifin hakikat bahçelerinden derlediği gönül meyveleridir. Tasavvuf tarihi, bir yönüyle bu yolun âriflerinin hikmeti neşir tarihidir. Daha çok gönüllerde kalp veledinin doğumu için sohbet yönteminin bir parçası olarak ortaya konulan hikmetler, irşadın en önemli parçalarından olmuştur. Çoğu zaman kaleme alınmamış

Bu eser, Abdurrahman Câmî'nin (ö. 898/1492) Divan'ında yer alan Cilâü'r-rûh adlı kasidenin, sabık Erzurum Müftüsü Lütfullah Vehbi Efendi (ö. 1329/1912'den sonra) tarafından yapılan Türkçe şerhidir. Lütfullah Vehbi Efendi eseri şerhetme sebebini şöyle ifade etmektedir: Abdurrahman Câmî'nin Cilâü'r-rûh (Ruhun Cilâsı) isimli kasidesinin ahlâk ilmine ve sıfatlarına dair pek faydalı inciler, kıymetli mücevherler ihtiva ettiğini görünce, içimdeki arzular beni kolları sıvayıp bunları, olgunluk ve hayrın yöntemleri

Bu eser, Tâhirü'l-Mevlevî'nin ahlâk ve tasavvufa dair yazılarını bir araya getirmektedir. Bu derlemede tarih sırasına göre Beyânü'l-Hak (1910), Sırat-ı Müstakîm (1911), Ceride-i Sufiye (1914), Mahfil (1921-1924), Konya Halkevi Kültür Dergisi (1943), İslâm Yolu (1948-1950)'nda belirtilen tarihlerde yayımlanmış olan yazıları yer almaktadır. Müellifin tasavvuf ve ahlâka dair 40 yıla yayılmış yazıları bu kitapla bir bütünlüğe de kavuşmuş oluyor. İlk bölüm müellifin bütün ilimlerin ve bilgilerin başı, temel