Eski dünyadan bu yana görsel semboller insanın hikâyesini taşımayı sürdürüyorlar.Hayat gibi semboller de akışkandır ve zaman içinde kültürler bu akışkanlıktan beslenirler.İslam kültürü ve onun önemli bir kültürel ve estetik açılımı tasavvuf da hem kendisi yeni semboller üretmiş hem de eski sembolleri içselleştirmiştir.Mimari, musiki, klasik yazı sanatları, edebiyat ve diğer sanat türleri hayatın içinde birbirleriyle etkileşim yaşarlar. Bitki, hayvan, kozmoloji ve diğer semboller hayatı ve sanatı simgeleştir

On beş asırlık tasavvuf tarihi içinde Cumhuriyet dönemi elbette hususi bir yere sahiptir. Tasavvufi hayat açısından Aralık 1925 tarihi bir dönüm noktası olmuş, yüzyıllardır var olan tekkeler kapanmış, İstiklal Harbinin lojistik kaynaklarından biri olan dergahlar sırlanmıştır. İlk meclisin açılışında ziyaret edilen Hacı Bayram Veli’nin türbesiyle birlikte bütün türbelere kilit vurulmuştur. Şeyh, derviş, mürid, halife, çelebi, dede, baba gibi terimlerin kullanılması dahi yasaklanmış, tasavvufla ilgili neşriya

Bu eser, Mehmed Ali Aynî’nin Nefs, Terbiye, İrşad ve Sülûk’e dair çalışmalarını bir araya getirmektedir. İlki Mestçizâde Abdullah Efendi’nin Arapça kaleme aldığı “Risâle fî Me’âni’n-Nefs” isimli risalesinin çevirisidir. Bu risale Darülfünun İlahiyat Fakültesi Mecmuası’nın 1930 tarihli, 14. sayısında Nefs Kelimesinin Manaları başlığıyla yayımlanmıştır. Konuyu tamamlaması açısından müellifin Tasavvuf Tarihi isimli eserinden “Terbiye ve İrşad” ve “Sülûk” başlıklı yazıları da bu çeviriye ayrı bir bölüm halinde

“Pervane kelebek demektir. Kelebek, mumun ışığını görüp gündüz zannederek gecenin karanlığından kurtulmak için kendini ışık üzerine atar ve zayıf bir varlık olması sebebiyle derhal yanıp düşer. Bu garibin hâli gibi âşık ve zayıf olan insan da; âlem-i emrin ve mukaddes âlemin sevgisinden ayrıldığı için, bu süfli âlemde âlem-i aslisine olan ünsiyet ve iştiyakı ile tıpkı kelebek gibi öyle vartalara düştü ve öyle mükellefiyetler yüklendi ki yerler, gökler, dağlar ve melekler ondan korkmuş ve kaçınmışlardır. … M

İnsan zihni, bilgiyi resimlerle hatırlar ve onu kalıcı kılar. Bununla beraber insan hafızası; şemalar, kavram ve zihin haritaları vasıtasıyla görsel hafızayı kullanarak hafıza resimlerini oluştururken kavramları daha rahat algılayabilir ve her türlü bilgiyi daha kalıcı kılabilir. Bu noktada şemalara, kavram ve zihin haritalarına dayanan görsel hafızanın amacı, beynin kullanılmayan eşsiz potansiyelini harekete geçirmek ve onu geliştirmek için ona yardımcı olmaktır. Görsel hafıza teknikleriyle insan, hard dis

Basiret sahipleri bu kitabın ismini duydukları vakit bunun muhtevasının neyi kastedildiğini anlamalıdırlar. Bu kitabın musannifi olarak derim ki; mutluluğa ermiş cedlerinin topluluğu ile sohbet ve konuşmaları esnasında bu zayıf, kul kulağımın küpesi ve hafızamın ziyası olan velayetin apaçık işaretlerini tahrir ve tahkik ipliğinde toplayıp yazma konusunda kuvvetli bir arzu duydum. Bu kitapta, mana ve hak yolu açıklamak, tasavvufi sözleri, evrad-ı şerif dua ve zikirler ile ilgili konuları incelemeyi ve kaydet

"Rumeli Türklüğü ve tasavvuf tarihi üzerindeki araştırmalarından; kültür, medeniyet ve edebiyatla ilgili makalelerinden; uluslararası ilmî organizasyonlara bu ve benzer konularda sunduğu bildirilerinden ve her zamanki zevkli, istifadeli ve hoş sohbetlerinden tanıdığımız Eyüp Salih, bugün de Önce İnsan başlığı altında topladığı denemeleriyle Türk okuyucusunun karşısında. Kuzey Makedonya’nın çok şahsiyetli ve güzel şehri Ohri’de 1950’de dünyaya gelen, ilk ve orta tahsilini bu şehirde tamamlayan, Üsküp’teki ün

“İslâm’ın sadasını, hakikat davetiyesini yedi iklim dört köşeye kim ulaştırıyor? Bugün için ‘Rabbinin yoluna hikmet ve güzel öğüt ile davet et’ emrinin gereğini kimler yapıyor?” Doğu’da Ahmet Yesevî’den başlayıp ipek yolunu kat ederek Avrupa’nın ortasındaki Blagay Tekkesine ulaştığınızda yine aynı dervişin ismini duyarsınız. İbn Arabî hayranı olan Cezayir’in milli kahramanı Abdülkâdir Cezâiri’nin de Kuzey Afrika’dan Bursa’ya gelerek Şazelî dergâhını kuran Ali Mağribî’nin de zikri birdir. Cem Sultan’ın önem

Cuma günleri bizi İzmir’in Güzelyalı semtindeki Hakimefendi Camisi’ne çeken caminin hocası İbrahim Ethem Sunar’dı. Namazdan önceki vaazlarında çok yumuşak, sakin bir sesle ve düzgün konuşurdu. İnsanı etkileyen bir hitabet tarzı vardı. Hutbelerinde de aynı üslubu sürdürürdü. O yıllarda Diyanet’in şimdi olduğu gibi hazır hutbe göndermediğini hatırlatalım. İbrahim Ethem Hoca vaaz ve hutbelerine iyi hazırlanr, metinlerini önceden yazardı. Ama yazılı metinden okuduğunu hiç hissetmezdiniz. Zaten konuşurken tasan

Erzurumlu İbrahim Hakkı… Ve Mârifetnâme…. Asırlardır yan yana göz yaşartıcı bir şöhretle ışıldıyorlar… Çağlar öncesinde öylesine atak ve coşkun bir merakla yazıldı ki Mârifetnâme, sonradan gelen hiçbir nesil ona kayıtsız kalamadı. Mevla görelim neyler, Neylerse güzel eyler, esprisi onu bir bakıma oluş ve güzellik kitabına dönüştürdü. Kainatı her yönden kavramaya, sırlarını, güzelliklerini, maddi bağlantılarını bulmaya çalışır Mârifetnâme. Ve insanla birlikte bir çark-ı felek dönüşüyle dolaşır... Manevi ilim

Mezhep imamları ayetleri, hadisleri çok iyi incelemişlerdir. Nesh olunan ayet ve hadisleri çok iyi biliyorlardı. Müteşâbih olan ayet ve hadisleri de çok iyi bilirlerdi. Sonra hangi ayet veya hadisin emir, tavsiye, azimet ve ruhsat olduğunu da çok iyi bilirlerdi. Onlar ölüm pahasına da İslam dininden taviz vermemişlerdir. Bunlara örnek olarak İmam-ı Âzam ve İmam Mâlik gösterilebilir. İkisi de zalim devlet başkanlarının zulümlerine uğramış, yıllarca zindanlarda kalmış ve kırbaçlanmış, aldıkları yaralar yüzünd

Muhasibinin ilk olarak dile getirdiği çeşitli fikirleri ya olduğu gibi tekrarlayan ya da biraz daha ileri taşıyan en mühim isim Hakim et-Tirmizi’dir. Bununla birlikte söz konusu Sufilerin düşünceleri arasında zaman zaman önemli farklılıkların olduğu da muhakkaktır. Bu kitap gerek hayat serüvenleri ve gerekse fikirleri itibarıyla Tasavvufi düşüncenin kendilerinden sonraki seyrini belirleyen bu iki mühim şahsiyetin tasavvufi görüşlerinin mukayesine tahsis edilmiştir.

Tasavvufun ismen Kur’an’da ve hadislerde geçmese de bir hayat tarzı olarak her iki kaynakta da yer aldığı kanaatinde olan mutasavvıflar, bu düşüncelerini kaleme aldıkları eserlerde dile getirmişlerdir. Sûfîlerin bu çabaları en açık bir şekilde tasavvuf kavramlarını içeren temel kaynaklarda görülmektedir. Tasavvuf büyükleri, eserlerinde yer verdikleri her bir kavramı mümkün olduğunca ayet ve hadislerdeki dayanaklarını da zikretmek suretiyle anlatma gayreti içerisinde olmuşlardır. Böylece onlar tasavvufun İsl

Bu kitapta Gazzâlî’nin mezkûr eserlerinde mürsel maslahatla ilgili sergilediği farklı yaklaşımlar detaylı bir biçimde ele alınmaktadır. Ayrıca ilgili yaklaşımlara dair klasik ve çağdaş dönemlerde usulcüler tarafından yapılan yorumlara, yöneltilen eleştirilere ve bu meyanda söz konusu olan tartışmalara yer verilmekte, yapılan yorum ve tartışmalara yönelik değerlendirmelerde bulunulmaktadır.

Dokuz yüz seneyi aşkın bir zamandan beri İmam Gazâlî gerek İslâm dünyasında, gerek İslâmiyet’le ilgili bütün ilim çevrelerinde artan bir ilgi odağı olmaya devam etti ve onun eserlerinin önemli bir kısmı Doğu ve Batı dillerinin pek çoğuna tercüme edildi. Gazâlî Bâtınîliğin İçyüzü adlı eserini, Abbâsî halifesi el-Müstazhir’in isteği üzerine Bâtınîliğin reddi maksadıyla yazmıştır. Bu eser, bunlarla siyasi ve askerî yönden Selçukluların kıyasıya mücadelelerini ilmî cepheden destekleme ihtiyacını karşılamak; Abb

Abdurrahman Câmî, bir dönem İslâm irfanının en nadide eserlerini vermiş, Farsça konuşan dünyada Ekberî tasavvuf okulunun tercümanı olmuştur. Horasan ve Maverâünnehr gibi ilim ve irfan ocakları uyandıran, ilim ve irfan otoriteleri yetiştiren bir coğrafyada bu âlî ilimlerin tahkimatına mühim hizmetlerde bulunmuştur. Dil, tefsir, hadis, fıkıh, akâid ve ahlâk alanında onlarca eser vermiş olmakla beraber, en çok tasavvuf ve edebiyat alanında kaleme aldıklarıyla şöhret bulmuştur. Tasavvuf sahasındaki her biri pek

Rükneddîn Ubeydullah es-Semerkandî'nin kaleme aldığı, 19 Asır Osmanlı müelliflerinden Kesedarzâde İsmail Fethi'nin tercüme ettiği ve mütercimin ifadesiyle "hakikatte mükemmel şekilde yazılmış olan" Kalb-i Melekût isimli eser ilk defa okurlarımızla buluşuyor. "İnsan kalbine “kalp” isminin verilmesi süratli değişkenliğinden nâşîdir. Efendimiz: “Kalp, her an tehavvül edip değişen serçe kuşu gibidir.” buyurmuşlardır. “Kalp, boş arazi üzerinde rüzgârın evirip çevirdiği bir tüy/yün parçası gibidir. Onun d

Evrâd-ı Şâzeliyye Tasavvuf dünyasının gözde şahsiyeti, on iki pirân büyüklerinden ve günümüze kadar en yaygın tarikatlar arasında yer alan Şâzeliyye yolunun kurucusu olan İmam Ebu’l-Hasan eş-Şâzelî Hz.’nin (k.s.) “Evrâd-ı Şâzeliyye” adlı eserinin yeni baskısı neşredildi. Bu kitap, Nakşibendî tarikatında önemli bir yeri olan Hizbu’l-Bahr’ı tanıtmakta ve büyük Nakşibendî ustalarının bu eser hakkındaki tavsiyelerini içermektedir. İbadetlerini doğru vakitte, doğru şekilde yapmak ve bu konuda bilgi sahib