Resmin, sinemanın, edebiyatın ünlü isim ve eserleri hepimizde çok farklı izler bırakmıştır. Onları okurken, seyrederken kimi zaman hüzünlenir, kimi zaman güler, kimi zaman da düşüncelere dalarız. Dostoyevski, inançla psikolojinin kesiştiği noktalarda gezdirir okuyucuyu. Okur, Karamazov Kardeşler’de, Suç ve Ceza’da aslında kendi iç çatışmalarından pek çok tanıdık sahne ile karşılaşır. Oğuz Atay, postmodern bir üslupla, okurlarının bakış açılarını alabildiğine zenginleştirir. Tutunamayanlar’ı yazdığı yıllarda

Ev Düşkünü Bazı Rüzgârlar, yazılmalarından yıllar sonra, beklenmedik biri tarafından, tahmin edilmeyen bir yerde bulunmuş metinlerin bir toplamı gibi: Diyelim ki bir kiracının yeni geldiği bir evde keşfettiği, herhangi bir zamana yahut kişiye yazılmamış, belki de hiç yazılmamış, hakikatin süzülerek girdiği dil kisvesiyle vücuda gelmiş ve bununla yetinmiş pasajlar, anlar bunlar. Mehmet Mahsum Oral, 2019’da yayımlanan Barbarlarla Beklerken’de bir yürüyenin, belki bir barbarın barbarlık anlatısını yazmıştı. Ay

… Zor bir dönemde dünyaya gelmişim. İkinci Dünya Savaşı yıllarıydı ve Türkiye de dünyanın diğer ülkeleri gibi bundan oldukça etkileniyordu. Ülke olarak savaşta değildik ama yoksulluk kendini oldukça hissettiriyordu, özellikle de doğduğum yerde. Doğduğum yer Rize’nin küçük bir ilçesi Derepazarı idi. O dönemde elektrik yoktu, bildiğimiz mânada buğday ekmeği yoktu, sadece mısır ekmeği yiyorduk. Ama çok güzel bir doğamız vardı, birbiriyle kaynaşmış çok güzel bir topluluk içinde yaşıyorduk. Neredeyse herkes birb

Lea Ypi her şeyin kurallarla belli olduğu, kimsenin izin almadan bir şey yapamadığı bir ülkede büyüdü. Yuva dediği bir ülkede. İnsanların eşit olduğu, birbirlerine yardım ettiği, daha iyi bir dünya inşa etmek için bir şeyler yaptığı bir ülkede. Herkesin önce gitmek istediği, sonra kaçmak istediği bir ülkede. Komünist Arnavutluk’ta. Bir gün her şey değişti. Komünist liderlerin heykelleri yıkıldı. Artık insanlar özgürce oy kullanabiliyor, istediklerini giyebiliyor, istediklerine inanabiliyordu. Ve mey

Bazen geçmişi özlerim; minik minik, basit şeyleri, en naif olayları hatırlatan bir nostalji duygusu sarar beni. Cumartesi akşamlarını büyük bir özlemle hatırlarım; işte o zaman hissettiğim saflık ve sevgi duygusu, daha güzel bir çocukluk geçiremeyeceğimden emin olmamı sağlar. Norah Lange’nin Arjantin kırsalı ve Buenos Aires’te ailesiyle geçirdiği çocukluk ve ilkgençliğinden kâh dokunaklı kâh özlem dolu kesitler içeren Çocukluk Defterleri yazarın kişiliğini biçimlendiren bir geçmişi yansıttığı gibi 20. y

“Bir defasında annemle balkonda otururken öğle ezanı okunmaya başladı. Annem, ‘Hadi kalk, camine git’ dedi. Ben de ‘Anne, ben imam değilim, o caminin imamı var, ben müftüyüm’ dedim. Bunun üzerine annem ‘O uşağum, ben sana oku da efendi ol, dedim, sen oldun mufti’ dedi. Köyümüzde imama ‘efendi’ derlerdi. Anladım ki imam sıfatı müftü sıfatından büyüktür. Zaten müftüler de camilerde imamların arkasında dururlar. Rasulullah efendimiz (s.a.v.) de ashabının önce ilk imamı, sonra ilk müftüsüydü”. İlyas Dilbaz’ın h

Turfanda mı Yoksa Turfa mı, hâlâ edebiyatımızın baş eserleri arasında sayılır. Sadece bir romancı değil, çok yönlü bir Osmanlı münevveri olan Mizancı Murad yaşadığı devri içeriden idrak etmiş, canlı tanıklıklarını çarpıcı yorumlara kavuşturmuştur. Şahsi hayatının dalgalanışları arasında her bakımdan çalkantılı bir dönemden geçerken, kendisine özgü ideallerin peşine düşmüş bir ferdin hayatından imparatorluğun neredeyse son zamanlarına keskin projeksiyonlar tutmuştur. Çıkardığı Mîzan isimli gazeteden

Hayrettin Erkmen (1915-1999) Türkiye Cumhuriyeti tarihinin gerçek anlamda ilk çok partili demokrasi deneyimi olan Demokrat Parti döneminin en ilginç simalarından biridir. Erkmen çalışma bakanlığından Yassıada’daki mahkûmiyetine kadar giden yolda hayatın binbir türlü haliyle karşılaşmıştır. Yıllar sonra aynı siyasi hareketin devamı niteliğindeki Adalet Partisi’nde dışişleri bakanı olarak Türkiye’nin Avrupa Topluluğu’na katılması için mücadele vermiş, ancak muhalefet karşısında kendi hükümeti tarafından y

Kitap Tanıtım Yazısı : İstanbul’da Pangaltı ile Şişli arasındaki semte adını veren Osman Bey, 1882-90 yılları arasında Sultan II. Abdülhamit’in başmabeyincisiydi. Bu hizmeti sırasında “padişaha yakın kişi” anlamına gelen “Serkurena-i Hazret-i Şehriyari” unvanını aldı. Osmanbey semtinde çocukları için konaklar inşa ettirerek, kozmopolit bir yaşam alanının doğmasına önayak oldu. 1860’ların sonunda oğlu Ali Cevad Bey ile Nuruosmaniye’de kurduğu, daha sonra Çemberlitaş’ta faaliyetine devam eden Matbaa-i Osm

Dünyada pek az kitap Bir Delinin Hatıra Defteri’nin şöhretini yakalayabilmiştir. Nikolay Gogol, gerçekle hayal arasında eşsiz bir tipoloji oluşturur. Mizah, zeka atına binerek taşlayabileceği bütün camları kırar. Toplumsal eleştiri, hayatın kılcal damarlarına kadar yayılır ve insan ruhunun derinliklerinden beslenir. Sıradan bir memur olan Aksenti İvanov Poprişçin üzerinden zamanının Çarlık Rusya’sını da anlatır aslında yazar. Devlet bürokrasisi kara mizahın değirmeninde sıcak un gibi öğütülür. Bürokrasi

Elimin değdiği, bir zamanlar elinin değdiği her belge “Eski Sokak”a götürüyor beni. Kömür faturaları, doğup büyüdüğüm ahşap evin oturma odasına, üzerinde eski bir çaydanlığın fokurdadığı sobaya, yanan odun kömürün çıtırtılarını dinleyerek uykuya dalışlarıma; Pencere oyununun taslakları, hep aynı pencerenin önünde oturup sokaktan gelip geçenleri izleyerek günleri tüketen felçli anneanneme; okul defterlerimizin bir yüzü boş kalan sayfalarına not aldığın dizeler, sokağın devamındaki ilkokuluma, o sokakta neler

1904-1909 yılları arasında kaleme alınan ve Kafka’nın dünyasına açılan bir kapı olarak anılan Bir Kavganın Tasviri’ndeki otuz beş anlatı, özünde yalnız olan bireyin, “Kafkaesk” dünyanın çıkmaz sokaklarında var olma çabalarını, korkularını, umutsuzluklarını ve açmazlarını duru bir dille gözler önüne seriyor. 20. yüzyıl edebiyatını derinden etkileyen Kafka, insanın yabancılaşma duygusunun, varoluşun karanlık boyutlarını eşsiz mizah anlayışıyla, kendisinden ne önce ne de sonra ulaşılabilen bir yoğunlukla

Wisconsin,1963 Gençliğimizde bir dönem ilgi duyduğumuz, ama yıllar sonra baktığımızda şiirimizin üzerinde bıraktığı önemli bir ize rastlamadığımız bir şair nedir? Değerlendirilmemiş bir fırsat, kurulmamış bir ilişki, yaşanmamış bir hayat. Yıllardır Şavkar Altınel’in şiirinde gezinen bir hayalet var: Geçen yüzyılın belki de en büyük Amerikalı şairi Robert Lowell. Soğuk bir Kasım günü girdiği, eski eşyalar satılan dükkânda Lowell’ın şiirlerinden bir seçmeyle karşılaşıp sarsılan Altınel, bu şaire ilgisi

Yaşlılar, gençler, kadınlar, erkekler, çocuklar hatta kundaklarına sarılı bebeklerden oluşuyordu bu esrarengiz topluluk. Hiçbiriyle göz teması kurmadan yanlarından geçiyordum ama birilerini tanıyor muyum diye bakmaya çalışıyordum ara sıra. Reşat Ağabey’e dönüp neden toplandı bu insanlar, diye sordum korkuyla. Ezan okuyacağın için, dedi tebessüm ederek. Kafamın içinde o kadar felaket ihtimali dönüp durmuştu ki adamın yüzüne yerleşen tebessümü dahi fark etmedim. Neden, diye sordum anlamsız bir şekilde. R

Gerek insanı anlamak gerek Rus toplumuna daha yakından bakabilmek için en önemli kaynaklardan biri olan Gogol, birçok edebiyatçının da ilham kaynağıdır. Spontane dehası ile devrinin yazarları arasında öne çıkan Gogol, tüm etkilerden sıyrılıp okuyucuları bir kâbus dünyasında gülme ve ıstıraba boğar. Kahkahasının ardında görünmez gözyaşları hissedersiniz. Hayatı, içini kemiren çelişkileri çözmek için korkunç bir savaştır. Mücadeleci yüzü, birbiri üzerine konmuş on maskenin ağırlığı altında ezilmektedir.

Cumhuriyet devrinde yaşamış, medrese eğitimi almış, dinî hizmetlerde bulunmuş hocaların ve şeyhlerin kalemlerinden çıkma hatırat ve hal tercümesi kitapları hayli az sayıda. Bu azlık, laiklik anlayışı ve uygulamaları başta olmak üzere Cumhuriyet inkılaplarının ve ideolojisinin hocalar, şeyhler ve onların etrafında kümelenen insanlar tarafından nasıl anlaşıldığı, hangi argümanlarla meşrulaştırıldığı, ne tür karşı veya paralel tepkiler gösterildiği, din eğitimi kademelerinin kimler vasıtasıyla ve hangi şa

iotime ve Aslanlar Kitap Açıklaması Pers ülkesi ile Grek ülkesinin yan yana ve karşı karşıya geldiği bu küçük kitap, aşk ve tutku, yasak ve şiddet, ateş ve dans, kan ve zafer hakkında yazılmış en güzel anlatılardan biri. Henry Bauchau Diotime ve Aslanlar'ı daha önce Metis Edebiyat'ta yer verdiğimiz Oidipus Yollarda ile Antigone kitaplarının arasında yazdı. Yazar burada her iki romanda da şifacı olarak karşımıza çıkan Diotime'nin çocukluğunu ve ilkgençliğini anlatıyor

“Mağlubiyet değil ama... Gelecek kuşaklara üzerimizdeki yükü bırakmak zorunda olduğumuz için eziklik hissediyorum... [ama] en azından bu mücadeleye katıldığım için mutluyum... Verdiğim mücadele onurlu ve doğruydu, emeği, halkın insanca koşullarda yaşamasını savundum.” Fehmi Işıklar işçilerin “kendinde sınıf”tan “kendi için sınıfa” evrildiği 1960’ların sonunda sendikal mücadeleye girdi. Türk-İş’in “uzlaşmacı- ücret sendikacılığı” dar gelince “sınıf ve kitle sendikası” DİSK’

Modernleşme tarihimiz matbuatla beraber ilerler. Tanzimat’la birlikte gazete ve dergiler her tür değişim isteğinin yer bulduğu canlı mecralardır. Ve matbuat tarihi içinde Servet-i Fünûn ismi çok özel bir yer tutar. Hemen her tür yenilik yanında teknolojik gelişmeler, moda, aktüalite, tarih ve coğrafya bilgisi yanında sosyal hayatın aynası olur Servet-i Fünûn. Fakat onu edebiyat tarihi yönünden ölümsüz kılan bu adla bir akımın doğmuş olmasıdır. Böyle bir derginin kurucusu Ahmet İhsan Tokgöz’ün

İlk olarak Türkiye Yayınevi tarafından yayımlanan ve Tahsin Demiray'ın gayretleri neticesinde hayata geçirilmiş bir tarih yazımı projesi olan Canlı Tarihler serisi neşredileli 80 yıl oldu. Son yüzyılın kültür, sanat, düşünce ve siyasi hayatına damga vurmuş portrelere dair hatıraların fasiküller halinde yayımladığı bu seri; yakın tarihimize, kültürümüze ve memleket meselelerimize dair önemli bir kaynak olma vasfını daima korumuştur. Hem araştırmacılara hem de pek çok okura ilham verecek ve ufuk açacak m