Görebilmek, duyabilmek ve bir devri rivayetiyle, dedikodusuyla nakletmek İşte tarihe ve tarihçiye en büyük hizmet. Tarihçi bu yazıları ayıklasın, istediklerini alsın, istemediklerini bıraksın diyen Münevver Ayaşlı Hanımefendi, içinde yaşadığı devri, tanıdıkları, gördükleri, işittikleri, nüktesi, rivayeti, dedikodusu, efsanesi ve hakikatiyle gelecek nesillere nakletme çabası gösteren bir Osmanlı haminnesidir. Köklü aile yapısı ve eşinin bulunduğu önemli devlet hizmetleri sayesinde; Abdülhak Hâmidden Halide

93 Harbi'ni izleyen çalkantılı aylarda 20 yaşındaki bir Bulgar gencin yolu Filibe'den Edirne ve İstanbul üzerinden Bursa'ya düşer. Amacı da, Bursa çarşılarında abacı ustalığı yaptığı sırada aniden vefat eden babasının mirasından kendi payına düşeni almaktır. İlk defa böylesine uzun bir yolculuğa çıkan meraklı delikanlı, pek fazla sürmeyeceğini tahmin ettiği seyahatini ayrıntıyla not etmeye karar verir. Ancak evdeki hesap çarşıya uymayacaktır: Daha sonraki yıllarda Bulgar kültür, sanat ve edebiyat tarihi ara

Osmanlı Devleti'nde Osman Gazi'den itibaren kendisiyle birlikte 9 padişahın içinde en az müddet saltanat sürmüş olan Yavuz Sultan Selimşah, sade sekiz yıl süren saltanat müddetine rağmen en çok toprak fetheden padişahtır. Bütün zamanı savaşlarda ve fetihlerde geçmiş ve Osmanlı topraklarını iki katından fazla genişletmiştir. Orta ve Doğu Anadolu, Suriye, Filistin, Mısır, Arap yarımadası ve Afrika'nın önemli yerlerini fethetmiştir. Dünyanın en büyük cihangirlerinden olan Yavuz Sultan Selimşah hakkındaki bu k

17. yüzyılda yaşamış büyük seyyah Evliya Çelebi, Seyahatnâmesi'nde, Türk ve Dünya tarihine ışık tutan bir eser meydana getirmiştir. Bu büyük eserinde kendi deyimiyle 51 yılda, yedi iklimi ve on sekiz padişahlığı gezip dolaşmış, oralarda gördüklerini, dinlediklerini ve o yerlerle alâkalı öğrendiği bilgileri yazarak tarihimize ışık tutmuştur. Bir rüyanın tesiriyle başlayan Evliyâ Çelebi'nin yolculuğu tarih, edebiyat, halkbilimi, sanat tarihi, tasavvuf tarihi ve yerel tarih okurları için kaynak oluşturur nite

15. yüzyıl seyyahlarından İbn Ecâ et-Türkî (1417-1478), Memlûk Devleti'nde hem ordu kadılığı (kazaskerlik) hem de elçilik vazifesi yapmış Türk kökenli bir tarihçi ve seyyâhtır. İbn Ecâ, 1471 senesinde Sultan Kayıtbay döneminde Memlûk kumandanı Emîr Yeşbek ed-Devâdâr'ın yanında Dulkadiroğlu Şehsuvar'a karşı yapılan son sefere katılmıştır. Bu sefer esnasında Emîr Yeşbek tarafından Şehsuvar'a Memlûk elçisi olarak gönderilmiştir. Ardından İbn Ecâ, Akkoyunlu Uzun Hasan'a Memlûk elçisi olarak gönderilmiştir. Bu e

Kristof Kolomb (1451-1506): Marco Polo'nun anlattığı zenginliklere ulaşabilmek için Pierre d'Ailly, Toscanelli, Ptolemaios gibi birçok kişinin çalışmalarından da yararlanan ünlü kâşif, batıya doğru gitmek suretiyle doğuya ulaşmayı hedefledi. Sunduğu keşif projesi Portekiz kralı tarafından reddedildi, sonunda bunu Kastilya Krallığı'nın genişlemesi için bir fırsat olarak gören Kral Fernando ve Kraliçe Isabel'in desteğiyle dört keşif gezisine çıktı. Hint ülkelerini değil ama Amerika'yı buldu. Bu dört yolculuğu

Çamlıhemşin otantik köyleri, ladin ormanlarına gizlenmiş mezraları, dağ eteklerinde bulunan yaylaları ve âdeta göğe dayanmış yüksek dağlarıyla eşine nadir rastlanan bir yeryüzü cennetidir. Doğu Karadeniz'in konak kültürünü farklı uygulamalarıyla tanımak için de hususî bir konuma sahiptir. Dolma taş tekniği ile inşa edilenlerden tamamen ahşap veya karma yapılara kadar her çeşit konak türünden ilçede bolca bulunmaktadır. Bununla beraber kemer köprü, serender, çeşme, değirmen, tarihî han ve camiler, iki tarihî

Mirliva Mehmed Refet Paşa'nın kaleme aldığı elinizdeki eser (1889), iki bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde Filistin Seyahatnamesi (Seyahatname-i Arz-ı Filistin) yer almakta, ikinci bölümde ise bölgeyle ilgili Malumat-ı Tarihiyye ve Coğrafiyye'ye ansiklopedik tarzda yer verilmektedir. Seyahatnamenin yazılmasına, İtalya Veliahdı Viktor Napoli Emanuel'in Filistin bölgesine düzenlediği bir aylık gezi vesile olmuştur (13 Şubat-11 Mart 1887). Söz konusu tarihî şahsiyetin mihmandarlığını Mehmed Refet Paşa yap

Eski Dünya Seyahatnamesi rastgele bir isim değil. Henüz Balkanlar ve Ortadoğu'nun eski havasını muhafaza ettiği günlerdeki gezilerimi içeriyor. Tarih, gezginin vazgeçemeyeceği bir değerlendirme alanı Benim eski dünyam, bugün artık değişiyor. İlber Ortaylı Atalarımızın Anadolu'ya gelmeden önce kaç asır oturduğu ve hâlâ da nüfusunun önemli bir kısmını kuzenlerimizin teşkil ettiği, edebiyatımızın ve dilimizin istesek de istemesek de, sevsek de sevmesek de atamayacağımız yüzde 40'ını oluşturan Ortadoğu'dan köş

İnsan, hayatının tatsızlığından ve etrafında görüp bıraktığı şeylerin o yorucu aleâledeliğinden bir müddet kurtulabilmek ümidiyle seyahate çıkar. Bu itibarla seyahat ´harikuladelikler avı´ demektir. Karamsarlıklar içindeyken de güzel şiirler ve okuyanı büyüleyen yazılar yazan Ahmet Hâşim seyahat arzusunun ardında yatan duyguları, seyahatin ne olduğunu iki cümle ile kendine özgü bir biçimde anlatıyor. 1930´ların Almanya´sına, tedavi için bu ülkeye gelmiş bir Türk aydınının Frankfurt penceresinden bakışlarını

Sör Clausier du Loir, Sultan 4. Murad (1623-1640) zamanında İstanbul'a gelmiştir. Osmanlı devlet teşkilatı, sarayı, Türklerin yaşam tarzları, gelenek-görenekleri, inanç ve ibadetleri ve Antikçağ eserlerine yönelik doyumsuz bir merakla gözlemlerde bulunmuştur. 17. Yüzyılda Fransa'da Osmanlıya karşı duyulan hayranlık ve merak onun satırlarına oldukça canlı bir şekilde yansımıştır. Fransa'daki dostlarına yazdığı mektuplarla hem bu merakı giderirken hem de Fransız kamuoyunun Türklerle ilgili ihtiyaç duyduğu bil

Bir gün çok sevdiğim ve derin hayranlık duyduğum, dünyanın Plevne kahramanı olarak tanıdığı Gazi Osman Paşa'yı ziyarete gittim. Görüşme sırasında karşılıklı derin saygı ve sevgi yakınlığı hissettim. Bu yüzden elini elime almış bırakmıyordum. Bir ara dayanamadım ve Müsaade ederseniz Müslümanları korumak için İslam düşmanlarına karşı silah kullanan elinizi öpmek isterim dedim. Bunun üzerine o yiğit komutan: İlme hizmet için çalışan ve durmadan yazan sizin eliniz öpülmeye daha layıktır diyerek zorla benim eli

Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi iki ciltlik bez ciltli ve kutulu özel baskısı! YKY, bir 17. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu Ansiklopedisi gibi okunabilecek olan Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesini çeviriyazı ve günümüz Türkçesiyle iki ayrı biçimde yayımlayarak okurlarını bu olağanüstü eserin aslına uygun örnekleriyle tanıştırdı. 1996 yılında başlayan ve birçok bilim insanının katkılarıyla bir ekip tarafından hazırlanan Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesinin transkripsiyon (çeviriyazı) yayını 2007 yılında tam

Venedikli tacir ve elçi olan Josaphat Barbaro, Osmanlı-Venedik savaşlarının sürdüğü bir dönemde Venedik Cumhuriyeti adına Akkoyunlu Sarayı na elçi olarak gönderildi. Görevi, Venedik Cumhuriyeti nden gönderilen ateşli silahları teslim ve Akkoyunlu Padişahı Uzun Hasan ı Osmanlılara karşı savaşa teşvik etmekti. Karaman topraklarının Osmanlılara geçmesi üzerine silahları götüremedi ama Adana üzerinden kara yoluyla Akkoyunlu ülkesine ulaştı. Uzun Hasan ın yanında bir süre kaldı. Doğu Anadolu yu, İran ı ve Kafkas

Seyahat etmek benim gençliğimden, hatta ta çocukluğumdan beri heyecanlandığım bir uğraştır. Görmek, harita üzerinde tespit ettiğim yerlere gitmek, coğrafya öğrenimimde benim için vazgeçilmezdir. Türkiye gibi önemli bir coğrafyayı ve tarih alanını öğrenmek için onun kuzeyindeki Güney Rusya ve Kafkasya, doğusundaki İran ve Hindistan, güneyindeki Suriye, Filistin ve Mezopotamyanın yanı sıra Balkanları ve Akdeniz ülkelerini anlamak da kaçınılmazdır. İLBER ORTAYLI Çok gezen mi daha iyi bilir, yoksa çok okuyan m

Tarihin en önemli seyyahlarından Evliya Çelebi, elli bir yıllık seyahat hayatı boyunca gezdiği yerleri ve gördüklerini samimi ve nükteli bir üslupla kayda geçirmiştir. Seyahatname, Evliya'nın gezdiği memleketlerdeki yaşantıyı, o coğrafyada yaşayan dilleri, dinleri, kültürleri ayrıntılı bir biçimde okuyucuya aktarır. Evliya Çelebi, maceracı bir ruha sahiptir. Osmanlı ordusunun gerçekleştirdiği, birçok sefere katılmış, sık sık saray erkânında bulunmuş, hem Osmanlı tebaasında, hem de yönetim katında yaşananla

XIV. yüzyıl İslâm âlemi ile birlikte Türk dünyasını canlı levhalar halin¬de aksettiren önemli kaynaklardan biri de İbn Battuta'nın Tuhfetu'n-Nuzzâr fî Garâibi'l-emsâr ve Acâibi'l-esfâr adlı seyahatnamesidir. 1325 yılında, 22 yaşında iken hac maksadıyla memleketinden ayrılan, Avrupa hariç neredeyse eski dünyanın tamamını gezen İbn Battuta, Marko Polo ile birlikte Ortaçağ'ın en büyük iki seyyahından biridir. Seyahatname; yeme, içme, giyim, aletler ve âdetlerle ilgili etnoloji ve folklor malzemesinden başka, İ

Gırnâtî Seyahatnâmesi Endülüslü seyyah Ebû Hâmid Muhammed el-Gırnâtî'nin (ö. 1169) Arapça olarak kaleme aldığı Tuhfetü'l-Elbâb ve Nuhbetü'l-A'câb adlı eserinin, XVI. yüzyılda, Kanûnî Sultan Süleyman'ın oğlu Şehzâde Bayezîd'in emri ile, ismi belirsiz bir mütercim tarafından yapılan Türkçe tercümesidir. Eserde yazarın seyahatleri sırasında başından geçen olaylar, şahit olduğu ilginç durumlar, tuhaf ve şaşırtıcı şehirler, işitilmemiş yapılar, adalar, denizler ve denizlerde bulunan tuhaf ve şaşırtıcı hayvanlar

Kristof Kolomb (1451-1506): Marco Polo'nun anlattığı zenginliklere ulaşabilmek için Pierre d'Ailly, Toscanelli, Ptolemaios gibi birçok kişinin çalışmalarından da yararlanan ünlü kâşif, batıya doğru gitmek suretiyle doğuya ulaşmayı hedefledi. Sunduğu keşif projesi Portekiz kralı tarafından reddedildi, sonunda bunu Kastilya Krallığı'nın genişlemesi için bir fırsat olarak gören Kral Fernando ve Kraliçe Isabel'in desteğiyle dört keşif gezisine çıktı. Hint ülkelerini değil ama Amerika'yı buldu. Bu dört yolculuğu

Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasını ve devrinin yaşayan medeniyetini edebî bir dille anlatan en güzel eserdir denilse mübalağa edilmiş olmaz. XVII. asrın sonlarına doğru Osmanlı İmparatorluğu bütün tarihi boyunca ulaşabildiği en geniş memleketlere hâkim olmuştur. Bu muhteşem imparatorluğun coğrafyasını bütün teferruatı ile edebî bir üslûpla tasvir eden Evliyâ Çelebi o devrin dünyasını insanlığın hafızasında ebedîleştirmiştir. Evliyâ Çelebi, Osmanlı ihtişamını hemen bütün şehi