Erik Jan Zürcher’in Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e kitabı, modern Türkiye’nin neredeyse her tartışma başlığı için derin bir kavrayışa temel teşkil edebilecek makalelerden oluşuyor. Osmanlı’nın son döneminden Cumhuriyet’in ilk yıllarına uzanan dönemi karşılaştırmalı ve detaycı bir biçimde ele alıp özgüllükleri, süreklilik ve kopuşları anlamaya imkân tanıyor, tarihyazımına dair tartışmaları zenginleştiriyor. Meslekten tarihçiler ve öğrenciler kadar Türkiye’nin güncel meseleleriyle meşgul olan her okura hitap ede

Temelleri 29 Ekim 1923’te kurulan Türkiye Cumhuriyeti 100. yıldönümünü kutlarken, süreklilik ve kopuşlarla geçen bu asırlık tarih dilimine yönelik, Cumhuriyet’in bakiyesine dair değerlendirmelerin kendileri de esaslı değerlendirmelerden geçiyor. Nuray Mert’in derlediği ve çeşitli disiplinlerden kıymetli akademisyenlerin ve araştırmacıların makaleleriyle yer aldığı Cumhuriyet Tarihini Yeniden Okumak, işte bu muhasebelere esaslı katkılarda bulunmayı amaçlıyor. Cumhuriyet’in kuruluşu ve gelişimini anlamaya dön

29 Ekim 1923’te ilan edilen ve yüzüncü yaşını kutladığımız Cumhuriyet’in en yoğun yılı kuşkusuz ilk yılıdır. Yıllarca süren savaşlardan, salgın hastalıklardan, geçim sıkıntısından yorgun düşmüş bir halk... Siyasi tartışmalar, ekonomik sorunlar, nüfus mübadelesi, idari yapıdan eğitime, yargı sisteminden belediyelere kadar her alanda yapılan yenilikler, Anayasa’nın kabulü, halifeliğin kaldırılması, laiklik yönünde yapılan köklü değişimler ve ülkenin yeniden inşa edilmesi... Tüm bunlar olurken bir yand

Hikâyem uzun... Cumhuriyet’le yaşıt... Hep tekrarladığım gibi Cumhuriyet’in ilk on yılında doğan bir çocuğun serüveni...” Bu kitap, Özden Toker’in Mehmet Ö. Alkan’a, 7 Aralık 2018-19 Nisan 2019 tarihleri arasında, Pembe Köşk’te yaptıkları söyleşilerde anlattıklarından oluşuyor. Özden Toker, İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün kızı ve Gazeteci Metin Toker’in eşi olarak yakın tarihimizin dönüm noktalarına tanıklık etmiş; Atatürk’ü ve Cumhuriyet’in ilk yıllarının etkin devlet adamlarını tanımış, dönemin s

100. Yılında Cumhuriyet’in Popüler Kültür Haritası’nın son cildi 1980-2023 arasının izlerini sürüyor, 12 Eylül sonrası oluşan toplumsal dinamikleri popüler kültürün abecesiyle işleyerek yakın geçmişin hafızasını tazeliyor. Derya Bengi ile Erdir Zat’ın birlikte kaleme aldığı kitap, adını Yeni Türkü’nün “Dönmek” şarkısından, Murathan Mungan’ın “Yollar bize memleket” dizesinden ödünç alıyor. Burada artık bambaşka “bir başkadır benim memleketim” şarkısı söyleniyor. Yalnızca coğrafi yolculuklara, gönüllü gönülsü

“Benimsediği yol(lar) ve uyguladığı yöntem(ler) ne olursa olsun Cumhuriyet eğlenceyi, eğlenceden ‘yalıtmıştır.’ Neredeyse eğlencesiz eğlence, Erken Cumhuriyet Dönemi eğlence hayatının gayri resmî şiarıdır. (...) Cumhuriyet, tüm söylemleriyle ve bunların şekillendirdiği anlatılarıyla, Mustafa Kemal Atatürk ve bayrak gibi her yerde ve her zaman görülebilecek sembolleriyle, eğlencenin disipline edilerek düzenlenmesi zorunlu ve ciddi bir toplumsal edim olduğu kabulünü egemen kılmayı baş

Elinizdeki kitap, üniversitelerde okutulan Türk Dili dersi için Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkartılan çerçeve programa uyularak hazırlanmıştır. Kitap hazırlanırken, öğrencilerin Türk diline ait kazanımları daha kolay elde etmeleri ve bu dersten azami derecede yararlanmaları gözetilmiştir. Bu çerçevede kitap elden geldiğince “öz”e inilerek, fazla detaylandırılmadan işlenecek konuları ele almıştır. Haftalık müfredata göre hazırlanmış kitapta, ele alınan her konunun örnek metinlerle çözümlenmesine gayret

Üç ciltte tamamlanacak 100 Yılında Cumhuriyet’in Popüler Kültür Haritası’nın ikinci cildi 1950-1980 arasının izlerini sürüyor. Derya Bengi ile Erdir Zat’ın birlikte kaleme aldığı kitap, Türkiye’de çok partili demokrasi deneyiminin ilk 30 yılından, bir yapboz tarihinin kıyılarından sesleniyor. Kitabın adı “Gökyüzünde yalnız gezen yıldızlar” şarkısındaki bir dizeden, “Bir haykırsam belki duyulur sesim”den geliyor. Şarkıda yeryüzünde yıldızlar kadar yalnız diye tasvir edilen bu insanlar kimlerdi? Yaşadıkları ç

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun, genellikle, iki zıt biçimde açıklanmasına alışığız. Bir uçta, Mustafa Kemal'in Cumhuriyet'i yıllarca bir milli sır olarak sakladıktan sonra bize armağan ettiği destanı yer alır. Diğer uçta ise, Cumhuriyet'in tamamen tepeden inme bir dayatma olduğunu anlatan muhafazakar-İslamcı muhalif anlatı. Aslında, aynı mantığa dayanan iki anlatı... Faruk Alpkaya'nın kitabı, bu iki yaklaşımın dışına çıkarak, Cumhuriyet'in gerçekten nasıl kurulduğunu bütün ayrıntısıyla ortaya koyuyor.

Yapı Kredi Yayınları üç ciltte tamamlanacak 100. Yılında Cumhuriyet'in Popüler Kültür Haritası'nın 1923-1950 yıllarını kapsayan ilk cildini yayımladı. Serinin üçüncü cildi Cumhuriyet'in 100. yılında çıkacak. Derya Bengi ve Erdir Zat'ın ortak kaleme aldığı kitapta Erken Cumhuriyet Dönemi'nin birikimi A'dan Z'ye 250 başlıkla bir resmigeçit yapıyor. Her Savaştan Bir Yara, erken Cumhuriyet'ten, tek parti döneminden, Atatürk'lü, İnönü'lü yıllardan hikâyelerle, hatıralarla yoğruluyor. Toplumsal yaşamda nelerin,

Türk milliyetçiliğinin yakın tarihi hâlâ araştırılmayı gerektiren pek çok kişi ve konuyu barındırmaktadır. Ömer Özcan, yazı hayatının başından itibaren izini sürdüğü bu fikir hareketinin önde gelen kişilerinin hayat hikâyelerine dair pek çok bilgi ve belgeyi bu eserde bir araya getiriyor. Yazar yayınevimizden Bir Vatandan Bir Vatana ismiyle çıkan eserinde Sovyet sisteminin Rusya'da egemen olmasından sonra çoğunluğu siyasi muhacir olarak Türkiye'ye gelen Türk dünyasının siyasi önderleri, kültür adamları il

Kemal H. Karpattan Türk demokrasisinin kuruluş öyküsü... Tek parti yönetiminden çok partili sisteme geçiş denildiğinde, gözler hemen takvimlerin 1945-46lı yıllarına döner. Oysa bu geçiş; Osmanlı toprak sisteminin elverir ölçüde değişmesi ve ayanların ortaya çıkmasından bağımsız ya da merkezin ve çevrenin temsil konusunda bugün hâlâ yaşadığı çatışmalardan uzak değildir. Kemal H. Karpat Türk demokrasisinin temel meselelerini ve aktörlerini incelediği bu kitapta demokrasiye geçişin tarihini kapsamlı biçimde

Çanakkale Zaferi, sayı ve ateş gücü üstünlüğüne sahip düşmana karşı destansı bir direnç gösteren Osmanlı askerinin ve başta Mustafa Kemal olmak üzere bireysel inisiyatifleriyle bu direniş ruhunu kavrayan subayların eseridir. Kurguladığı dünya politikası çerçevesinde Osmanlılarla ittifak kuran Alman İmparatorluğu ise harp teknolojisi, eğitimi ve teşkilatlanması alanındaki son gelişmelerin bilgisini ve tecrübesini Osmanlı Ordusu'na taşıyarak bu direnişe destek vermiştir. Alman arşivlerinden y

İki buçuk yıldan biraz fazla süren 12 Mart döneminin ilk yılında benim başında bulunduğum hükümetler yönetim sorumluluğunu taşıdı. Bu ilk bir yıllık sürede gerçekten olağanüstü koşullar vardı. O koşullara uygun tedbirler alınmak gerekiyordu. Sıkıyönetim ilanı, anayasanın bazı maddelerinin değiştirilmesi, reform kanunlarının hazırlanıp parlamentoya sunulması gibi... Eleştiriler ve yakınmalar, daha çok biz görevden ayrıldıktan sonra 1973 yılında ortaya döküldü. Öyle şeyler söylendi ve yazıldı ki insanın tüyle

Cumhuriyet'in İktisat Tarihi, iktisat tarihçilerinin göz ardı ettikleri önemli bir unsuru, nüfus etmenini etkin bir biçimde devreye sokuyor; demografik geçiş sürecinin önemini vurguluyor ve Cumhuriyet'in sınırlı bir beşeri sermaye ile yola çıkışını karşılaştırmalı bir biçimde gözler önüne seriyor. Simon Kuznets ile Ömer Celal Sarç'ı aynı grafikte görmek Türkiye'de okurun pek alışık olmadığı bir yöntem. Ekonomide makro dengesizlikler ile bunun fiyatlar genel düzeyine ve dış ödemelere yansıyışı, Oktay Yenal'ı

Bu çalışmada Osmanlı'daki alfabe tartışmalarına, Harf İnkılâbı ve Millet Mekteplerine, bu mekteplerin faaliyetleri ve Milli Mücadele sonrasında yaşananlara değinilmiştir. Osmanlı Devleti döneminde harf ıslahı meselesini gündeme ilk getiren Münif Paşa'dır. Ardından da Ahundzâde Fetih Ali tarafından Arap harfleri ıslahı ve matbaa yazısı mevzu edilmiştir. Sonraki dönemlerde de harf ıslahı meselesinin tartışıldığı, gündemde kaldığı görülmüştür. Birinci Dünya Savaşı sırasında Enver Paşa tarafından haberleşmeyi

Atatürk'ün mutad sofrasında bulunuyordum. O akşam davetlilerin sayısı azdı. Ancak beş altı arkadaştık. Büyük adam hayatından bahsediyordu. Biz de vecd içinde kendisini dinliyorduk. Birden sustu, hepimizi ayrı ayrı süzdü. 'Arkadaşlar, beni ilk gördüğünüz zaman hakkımda nasıl bir fikir edindiniz, anlatır mısınız?' dedi ve bakışlarını benim üzerimde topladı. Anladım ki, önce benim konuşmamı istiyordu. Celâl Bayar, o akşam, Millî Mücadele'nin ilk yıllarında Atatürk'le tanışmalarını, Atatürk'ün kendisinde bırakt

Esas, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. Bu esas, ancak tam istiklâle malik olmakla temin olunabilir. Ne kadar zengin ve müreffeh olursa olsun, istiklâlden mahrum bir millet, medeni insanlık dünyası karşısında uşak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye lâyık görülemez. Yabancı bir devletin himaye sahipliğini kabul etmek, insanlık vasıflarından mahrumiyeti, acz ve miskinliği itiraftan başka bir şey değildir. Hakikaten, bu seviyesizliğe düşmemiş olanların, isteyerek başların

Geleceğin süper gücü ABD, Türk Kurtuluş Savaşı'na nasıl bakıyordu? Orhan Duru'nun üç yüzü aşkın mikrofilm rulosunu tarayarak hazırladığı Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye'nin Kurtuluş Yılları, işte bu soruyu cevaplıyor. ABD'lilerin Mustafa Kemal ve arkadaşlarını önceleri 'asi', mücadelelerini de 'ayaklanma' olarak tanımlarken; giderek bu sert tanımlan bırakıp 'milliyetçiler' ve 'milliyetçi hükümet' tanımına nasıl yöneldiği, bu belgelerde izleniyor. Diplomatların ve komiserlerin yolladığı telgraflar ve ist