Mantık ilmi, “kurallarına uyulduğunda zihni, düşünme ameliyesinde hatadan koruyan alet-i kanuniye” olarak tarif edilmiştir. Tarifteki “kurallarına uyulduğunda” kaydına dikkat edilmelidir. Bu kayıttaki incelik; nahiv öğrenen herkesin dilde hatadan korunmuş olmadığı gibi mantık öğrenen kimsenin de düşünmede hatadan korunmuş olamayacağıdır. Aksine, zihnini ve dilini hatadan korumak için ihtiyaç duyulduğunda kurallara uymak ve onları daima göz önünde bulundurmak gerekir. Tarifteki “alet” kaydına da dikkat

İslam dünyasının ilk filozofu olarak bilinen Kindi Aristoteles'in mantık eserleriyle ilgili bir takım çalışmalar yapmakla beraber asıl mantık çalışmaları Muallimi Sani olarak isimlendirilen Farabi ile başlamıştır. Farabi'den sonra İslam dünyasının yetiştirdiği en önemli mantıkçı İbn Sina olmuştur. Hem Farabi hem de İbn Sina Aristoteles'in eserlerini son derece iyi bir şekilde incelemiş onlarla ilgili şerhler yazmış bağımsız ve özgün eserler ortaya koymuş lardır. Müslüman filozoflar Mantık ilmini ele alırken

Zerrelerden kürelere hiçbir zaman bilmediğimiz kadar çok şey biliyoruz. Ne var ki hakkında kırık dökük bilgi sahibi olunan bunca şey ancak cehaleti dağıtmaya yetiyor, hamakat baki kalıyor. Basiretsizlik neredeyse insanın bütün işlerine damgasını vuruyor ve yaşlı dünya bu basiretsizliğin eserleriyle her gün biraz daha yaralanıyor. Beri yanda eski dünyanın hür bir kimsenin uğruna gönüllü köleliğe katlanabileceği tek şey dediği bilgelik var. Bilimcilik, dünyanın yalnızca bilimin sağladığı doğrularla anlaşıla

Mantık kelimesi arapçada konuşmak anlamına gelene nutk kökünden türetilmiştir. Imam gazali hicri beşinci asırsa mantığı ilmin başlangıcı olarak görüp miyar'ul ilm ve kitabu mihakk'ın-Nazar fi'l mantık ve'l usul adlı kitaplar yazarak mantığı islam düşüncesinin vazgeçilmez bir unsuru olarak yerleştirmiş ve mantık karşıtı tavırlara karşı mantığı savunmuştur. «Mantık bilmeyenin ilmine güven olmaz» diyerek mantığın genel kabul görmesine vesile olmuştur.

Mantık, doğru düşünmenin kaidelerini ortaya koyan ilimdir diye tarif edilir. Düşüncemizin normal işleyişini Psikoloji ilmi anlatmaktadır. Ancak duygu ve irade olayları mantığı ilgilendirmez. Şu halde duygu ve irade olayları dışarda kalarak, sade zihin olayları üzerinde yaptığımız araştırmalarla, düşünmenin ilmini yapmış oluyoruz. Mantığın Psikoloji ile ilgisi işte bu noktada kendini göstermektedir; çünkü zihnin hakikate ulaşmak gayesiyle ne yolda işletilmesi gerektiğini bilmek için, onun kendiliğinden nasıl

Bilimsel Bakış'ta Bertrand Russell bilimin ne olduğunu açıklıyor, bilimi din ile sanat gibi öteki bilme biçimlerinden nelerin ayırdığı üzerinde duruyor ve bilimsel toplumun geleceğiyle ilgili öngörülerini paylaşıyor. Russell'a göre bilim belli olguları birbirine bağlayan genel yasaları araştırır, bu anlamda, ancak soyut ve hayali bilgilere ulaşabilen diğer bilme biçimlerinden üstündür. Bilim, teknik aracılığıyla insanı daha güçlü bir varlığa dönüştürür. İnsan bu gücü çevresi ve kendisi üzerinde kullanmaktan

Önümüzü göremediğimiz, gördüklerimizin de hayır mı şer mi olduğunu seçemediğimiz bugünlerde var olan aklımıza mümkün olduğu kadar mukayyet olmamız lazım. Sağlam ve sağlıklı bir akıl bugün bize her zamankinden fazla lazım. Fakat herkes elbirliği etmiş bizi aklımızdan etmek için uğraşıyor. Herkesin aklı kendisine yetsin. Kimse kimsenin zebunu olmasın, diye yola çıkıldı; düşürülecek son kale olarak ne hikmetse hedefe akıl konuldu. Bir yandan 'operasyon', 'manipülasyon', 'promosyon', 'propaganda' vb. gibi muht

Bu kitap konuyu hiç bilmeyenler için dünyanın önde gelen bilim felsefecilerinden biri tarafından yazılmıştır. Sadece felsefe okuyan öğrenciler için değil, temel sembolik mantığı hiç bilmeyen okurlar için kurgulanmıştır. Fikirler kolay anlaşılır ve sistematik bir şekilde organize edilip sunulmuştur. Olasılık ve tümevarımın bütün temel tanımları bütüncül bir kurguda tek tek ele alınmıştır: Karar verme teorisi, Bayesçılık, sıklıkla ilgili fikirler, felsefi bir sorun olarak tümevarım gibi temel konular ayrıntıl

Russell kitabını şu sözlerle tanıtır: Aşağıdaki [metin] 1918 yılının ilk aylarında Londra'da verdiğim, büyük çoğunluğunu arkadaşım ve eski öğrencim Ludvvig Wittgenstein'dan öğrendiğim, belli fikirlerin açıklanmasıyla ilgili olan sekiz derslik bir kursun metnidir. 1914 Ağustosundan beri onun görüşlerini bilme fırsatına sahip değilim ve şu an yaşıyor olup olmadığını bile bilmiyorum. Bu yüzden, derslerde içerilen kuramların çoğuna önceden orijinal bir katkıda bulunmasının ötesinde, kendisinin bu derslerde söyl

Elbette doğrusu felsefe sevdalılarının filozofların eserleriyle doğrudan muhatap olmalarıdır. Fakat bu günümüzde bir yandan gittikçe kabaran felsefe külliyatına hâkim olmanın güçlüğü, diğer yandan günlük meşgalelerin artan baskısı altında bunalan kitap okuru için kolay bir iş değildir. Kökenleri ile birbirlerini takip edişlerinin zorunluluğu anlaşılmaya muhtaç düşünce sistemleri için yargılarına güvenilecek bir kılavuza duyulan ihtiyaç herhalde aşikâr. Onun nüfuz edici tecrit kudreti ve ayıklayıcı tenkit s

Dennette göre Darwinin doğal seçilimi akılsız, mekanik algoritmik işlem olarak tanımlaması, evrimin bütün meyvelerinin algoritmik bir süreç sonucu ortaya çıktıklarını vurgulaması bu düşüncesi, Darwinin tehlikeli fikridir. Darwinin doğal seçilime bağlı evrim kuramı beni her zaman çok heyecanlandırmıştı; ama seneler içinde onun büyük düşüncesinden duydukları rahatsızlığı gizleyemeyen, kusur arayıp işi azarlama boyutuna vardıran kuşkuculuktan tutun, açıkça düşmanlığını ilan edenlere kadar hayret uyandıran bir

Bu kitabın temeli Kanada Felsefe Derneği'nin 1971 yılındaki Batı Bölümü (Western Division) toplantılarına gönderilmiş bir makaleye dayanıyor. Bi­limsel Gerçekçilik birbirlerinden ayrı iki okuyucu kitlesine aynı anda hitap etmektedir. Birinci okuyucu kitlesi, bilimsel gerçekçilik adlı felsefi tutuma yakından aşina olmayan akademisyen felsefecilerden, diğer akademisyen­lerden, öğrencilerden ve meslekten olmayan okurlardan oluşuyor. Onlar için algı felsefesi, anlam kuramı, zihin felsefesi ve sistematik epistem

Teo Grünberg, Epistemik Mantık Üzerine Bir Araştırmada doktora tezi Anlam Kavramı Üzerine Bir Denemede ortaya koymuş olduğu genel yöntemi Bilgi kavramına uyarlamaktadır. Bir yandan sembolik, bir yandan indüktif mantığa ve probabilite kuramına dayanan epistemik mantık, klasik bilgi-kuramı problemlerinin temelindeki bilgi, doğruluk, inanma ve belgeleme terimlerini aydınlatarak hem bilgi teorisi hem de metodoloji ve bilim felsefesi alanlarında önemli gelişmelere yol açmıştır. İlk kez 1971de yayımlanan bu öneml

Her ilmin başka bir kültüre aktarılması ve o kültürün rengine bürünmesi belli bir süreçle olduğu gibi, felsefe ve onunla birlikte gelen mantık ilminin de İslam düşüncesine nakledilmesi ve bu düşünce yapısı içerisinde konumlanarak kendi geleneğini oluşturması, belli bir süreç içerisinde olmuştur. Bunun sonunda, hem felsefe ve mantık İslam düşüncesinden, hem de İslam düşüncesi felsefe ve mantık ilminden bir takım şeyler almış ve kendi bünyelerine yerleştirmişlerdir. Biz bu çalışmamızda, sadece mantık ilmini

Ülkemizde pek çok düşünce insanının yetişmesine katkıda bulunan Teo Grünberg´in 1963 yılında kaleme aldığı doktora tezi Anlam Kavramı Üzerine Bir Deneme anlam kavramı ile felsefe arasındaki göbek bağını örneklerle belgeleyen bir çalışma. Modern mantığın Türkiye´de yaygınlaştırılması, kurumsallaşması ve gelişmesi için verdiği hizmetler nedeniyle 1998 yılında Türkiye Bilimler Akademisi Hizmet Ödülü´ne değer bulunan Grünberg´in saygın uluslararası dergilerde yayımlanmış çok sayıda makale ve bildirisi vardır. T

- Bir bilgiyi bilimsel yapan şey onun hangi özelliğidir (demearcation problem)? - Nedensellik ve determinizm tabiatta mevcut mudur yoksa zihnimizin bir ürün müdür? - Mantık kurallarının temelinde ne vardır? - Bilgisayarlar gerekten düşünebilir mi? - Bilinç ve zihin maddesel etkileşimlere indirgenebilir mi? - İspatlama işleminden ne anlaşılmalıdır? - Maddenin analizi ve fiziksel indirgeme yolu ile varlığın özü kavranabilir mi? - Beyin bir dijital bilgisayar mıdır? Modern bilimin, kendi dışımı

... Kitabın yazarı, toplumları, bilhassa elit tabakayı teşkil eden aydınları bu mantık türleriyle karakterize etmektedir. Her şeyi, tabiattakinin aksine, ya var-ya yok, ya siyah-ya beyaz, ya iyi-ya kötü gibi kategorize eden, herkesin de böyle olmasını isteyen, bunun için zora başvuran, dayatan aydın yöneticilerin hakim olduğu toplumların, ilerliğin sadece sözünü eden, hiç iş yapmayan-yapmış gibi gösterip sürekli ödül alan, hep isteyen-hiç vermeyen, olduğu yerde saydığı halde hep çağdaşlıktan söz eden ama bi