20. yüzyıl biterken bilançosunu nasıl çıkarmalı? Olumlu ya da olumsuz, akla ilk gelenler şunlar: Bilim ve teknikte hızlı ve çarpıcı ilerlemeler, art arda iki dünya savaşı, faşizm, sosyalizmin kuramdan uygulamaya geçişi ve sonra da derin bunalımı, Üçüncü Dünyanın ortaya çıkışı, Avrupa gerilerken Amerika Birleşik Devletleri'nin hegemonyasını kurması, küreselleşme, demokrasi ve insan haklarının öne çıkması. Bunlara başka gelişmeleri de ekleyebilirsiniz. Tarihin yolu üzerinde bir geçiş noktası olan 20. yüzyıl

İlkçağ insanlığın sınıfsız toplumdan sınıflı toplum dönemine geçtikten sonraki ilk ve en uzun çağı. Binlerce yılı kapsıyor. Aslında dayanılmaz acılarla dolu bir çağ; sınıflı toplumların en korkunç biçimi, kölelik var çünkü. Henüz bütün insanların insan olarak da tanınmadığı yüzyıllar. Ama insanoğlu, yazı da içinde olmak üzere, edebiyattan sanata, bilimden felsefeye değin, aklın ve beynin ilk büyük fetihlerini de bu çağda yapmış: Önlerinde bugün de hayranlık duyup saygıyla eğildiğimiz fetihler bunlar. İlkça

1815'te Avrupa'da Eski Rejim ile 1789 Fransız Devrimi'ninideolojisi arasındaki uyuşmazlık sona ermiş olmasa da, yeni biryüzyılın, 19. yüzyılın çizgileri yavaş yavaş belirmektedir. Tarımdaçalışma biçimleri, teknik üretim ve ulaşım gitgide değişir. Gerçiyaşanan daha çok 18. yüzyıldaki buluşların sonuçlarıdır. Ne varki yeni buluş, buhar da Batı'da hizmete girer. Kent burjuvazisi iktidara gelir. Sınai ve liberal ekonomininyararlarını fark etmiştir; bunlara dayanarak kentsel çerçevedezenginliklerin yaratılmasın

Ortaçağ: Karanlıklar Çağı! Bizde ortaçağ denince, aklımıza ilk gelen budur: Ortaçağ ile karanlık bir bakıma eşanlamlıdır dilimizde. Bununla Batı Ortaçağı'nı kastediyorsak, ancak bir ölçüde doğrudur böylesi bir değerlendirme. Batı, bir ara bir alacakaranlığın içine girer gerçi; ancak 1000 yılı dolaylarından başlayarak -türlü bunalımlarla iç içe de olsa? ilerleyen, yaratan bir ortaçağdır o. Hele karanlık, Doğu'daki ortaçağ için asla söz konusu olmamak gerekir: Ortaçağda Asya uygarlıkları, özellikle Hindistan

Aydınlanma Yüzyılı: 18. yüzyıl deyince akla gelen bu; Aydınlanma deyince de, başta bilimin ve aklın egemenliği geliyor. Ne var ki 18. yüzyıl bu nitelikleriyle Avrupalıdır. Gerçekten de Avrupa'da bilimsel gelişme bu yüzyılda pek büyük boyutlar kazanır; sanayi devrimi uç verir ve modern teknik çağ başlar. Düşüncenin, akla ve bilime dayanarak, eski düzene, yani feodaliteye ve onun değerlerine, başta da dine karşı silahlarını amansızca doğrultup saldırıya geçişi de bu yüzyılda ve Avrupa'da olur. Aydınlanma Avru

Nedir 16. ve 17. yüzyılların anlamı tarihte? Batı için, başta kapitalizmin doğuşu ve ilk sömürge fetihlerinin yanı sıra, Hümanizma ile Rönesans'ın doruğuna çıkışı; Reform; belki hepsinden de önemli olarak kör imana karşı aklın başkaldırısı ve onun sonucu, bilimin ilk büyük açıklamalarını ortaya koyuşu. Batı yeni kıtalar bulur ve eskilerini kolaçan edip dünya ticaret yollarını değiştirirken, bilimde bir devrim yapmış, başta gökkubbenin sırlarını çözmüş ve bütün bunlara denk düşecek biçimde, düşünmede yöntem