Her gün hesaplaşacağız, bazen ben sizin ayağınıza basacağım, bazen siz benim; sürgit bir eleştiri, özeleştiri ortamında adeta ortaklaşa bir fıkracılık modeli oluşturacağız; yani bu iş ciddi, sorumluluğu bu satırların yazarına düştüğü kadar, okuyanlarına da düşüyor; yine yanılmış diye burun kıvırıp, kaytarmaca yok; yazacaksınız, yanılgı nerdedir, doğrusu ne olabilir; tartışacağız, iyisini elbirliğiyle araştıracağız. Hadi, hazır mısınız? Ben hazırım, ne eleştirmekten korkarım, ne eleştirilmekten; üstelik o ço

Türkiye, 30'lu yıllardan itibaren 'totaliterlik' rüzgarına direnememiş, inkılapçı cumhuriyetin otoriterliğinden, bir 'tek parti' totaliterliğine sürüklenmişti; 1950'li yıllardan bugüne kendimizi demokrasiye geçmiş olmakla avutuyoruz; oysa 'gidişat' hiç de öyle görünmüyor. Türkiye, bu defa 'küreselleşme' ve 'özelleştirme' masalına inanmış, paldır kültür 'globaliterliğe' doğru sürüklenmektedir; üstelik daha 'sivil,' daha 'demokrat,' daha 'insan haklarına dayalı' bir düzene 'dönüştüğünü' zannederek!.. '40 ka

Piyade Üsteğmen Demir Çukurcalı, gönderildiği Kore´de çarpışırken yaralanır; Tokyo´da Amerikan hastanesinde ameliyat edilir; gösterdiği kahramanlık karşısında ABD Başkanı onu Silver Star Madalyası ile ödüllendirir. Yurda döndükten sonra Demir Üsteğmen, 1960 Devrimi´ni hazırlayacak komitelerle temas kurar, o arada yüzbaşı olur, Birlik gazetesi muhabir ve röportajcılarından Ümid adında bir kızla da ilişki kurar. O ihtilalin karıncılarındandır; kendi sorunlarıyla uğraşmayı sonraya bırakır hep. 28 Nisan 1960 ol

Kitap, ´soğuk savaş´ın en belalı döneminde yazıldı, yayınlandı. Çok ikircikli bir sorunu tartışıyordum. Romanın kahramanı, İstanbul´daki ve Paris´teki ´solcu´ çevrelerle düşüp kalkıyor, bunlarla ilişkilerini ve tartışmalarını anlatıyordu, her şeyi olduğu gibi yazmak, romanın yayınlanmasından vazgeçmekle eşitti. Bu bakımdan, içeriğine hafif flu bir hava verdim... Hernandez, Marie-te, Hilde, Zevilla, Lale, Ecvet, Sabiha vb. kuşkusuz başka isimlerle, başka bir yaşama kesiti içinde tanıdığım kişilerdi. Mehmed

Atilla İlhan, Ufkun Arkasını Görebilmek'te, Gazi Mustafa Kemal'in Cumhuriyeti'nin 40'lı yıllardan başlayarak bugüne kadar ki yolculuğunu değerlendiriyor. Bu yolculukta üzerinde ısrarla durduğu nokta ise çağdaş uygarlık düzeyi ile batılılaşmanın aynı kavramlar olduğu yanlış saptamasının kökenleri. Atilla İlhan, Gazi Mustafa Kemal'in temellerini attığı inkilapçı yapının ardından, Milli Şef dönemiyle birlikte devlete bürokratik mekanizmaların hakim olduğu saptamasını yapıyor ve Türkiye'nin bugününü bu değerlen

Bilgi toplumunda, üretim, neticede, informatik e yaslanacak; başka türlü söylersek; kim hangi düzeyde en yoğun bilgi sahibiyse, üretimi o denetleyecek; yalnız üretimi mi canım, elbette dağıtımı ve tüketimi de! Bazı şaşkınlar sanıyorlar ki, internet türünden uluslararası bilgi ağı-ya da ağları- sayesinde, evinde bilgisayar olan herkes, istediği her türlü bilgiye şop diye ulaşacaktır. Yağma yok! Sistem , daha öğretim/eğitim kademelerinde, aydınlar için inanılmaz bir ayıklama mekanizması oluşturmayı başarı

Gençler bilmez: olayın dış sebebi, 30´lu yıllar Avrupa´sının vahim ´totaliterleşmesi´dir; demokrasi çürümüş, yozlaşmış bir düzen sayılıyordu; sağda Mussolini ve faşizmi, Hitler ve nazizm yükselmişti; solda Stalin ve onun totaliter Bolşevikliği! 40´lı yıllarda İspanya´da General Franco, Macaristan´da Horthy, Romanya´da Antenoscu, Norveç´te Quisling, ´tek millet, tek parti, tek şef´ ilkesine uygun ´aygıtlarla´ yönetime el koymuşlardı. İngiltere ve Fransa gibi eski demokrasiler iyice gözden düşmüştü: liberalli

Türkiye´de sosyalizm gelişecekse elbette ulusal ve özgürlükçü gelişecektir; dünyanın içinde bulunduğu şu koşullarda başka türlüsünün yürümeyeceğini tarih göstermiştir. Bu yüzden de partilerin ve liderlerin eskiden kalma saplantı ve alışkanlıkları bırakıp ulusal, demokratik, laik ve anti-emperyalist bir zeminde birleşmeleri zorunlu görünüyor; merkez sağın ´vahşi´ liberalliği, merkez solun ´tatlısu´ solculuğu, toplumda büyük tahribat yapmış, gerçekte sosyalistlere geniş bir hayat sahası ve manevra imkanı yara

-´Kırmızı telefon dönemi geçti - Uyuşmazlık nerede ? Terörizmin anası yalnız azgelişmişlik mi ? Gerçek aydın şuna buna borazanlık etmez - El silahıyla ulusal savunma olur mu ? - Kişiye tapma hastaları ve Nazım Hikmet - İran ´sistem´dan koparsa - Petrol bunalımını kim yaratıyor ? - Son Osmanlı, son Pehlevi´den beterdi - ´Şeriat´a dönüş çözüm müdür ? - ´Tekil tepki ´ yerine ´çoğul birikim´ gerek

Cumhuriyetin ilk yıllarında, ulusal bir aydın tipi yaratılmaya çalışılmamış denemez! Ulusal bir bileşim kaygısı da görülüyor! Ne var ki, Mustafa Kemal´in ölümünden sonra, Türk kültürünü Yunan/Latin tabanına oturtmak eğilimi, ´aktarımcı ve malumatfuruş´ aydın türünü yeniden tedavüle çıkarıyor. Üstelik, bürokrasiyle adeta özdeşleştirerek! Sonucunu görüyoruz: yarım asrı geçen cumhuriyet tarihinde, kültür hayatı, elli milyonluk ülkede, yüz bilemedin beş yüz bin kişiyi ilgilendiren bir darlıkta kalmıştır. Cumhur

Kırdan çözülen kalabalığı şehirlere ´yediremez´, kültür açısından aydınla halk arasındaki ´mahiyet farkını´, -gelişmiş ülkelerde olduğu gibi- ´derece farkına´ indiremezse, gelişmekte olan her ülkede ortalığı ´lümpen´ bir fikir ve sanat ortamı kaplar. Türkiye´de de böyle olmuştur. Aydın ne yapıyor? Saati yıllardır ya Paris´e, ya Londra´ya, ya New York´a, ya Moskova´ya, ya Pekin´e ´ayarlıdır´; tarihini önemsemez, halkını düpedüz küçümser; beride ne köyle kalabilmiş, ne şehirli olabilmeş, kara kalabalık, kılav

Aslında bu ne, insanın kendisini bir başkası sanması değil mi? Edim ilkesinin çerçevesi içinde belirlenmiş, deyim uygun düşerse bir ´toplumsal kimlik´ var, bir de ´haz ilkesi´nin insanın içinde oluşturup geliştirdiği, ´bireysel kimlik´!... (Arka Kapak´tan)

... biz, ulus köklerinden ayrıldıkları, Batıyı öykünmeye yöneldikleri için ´öncüler´le çekiştiğimiz gibi, sadece ulusal çerçeve içerisinde, ´donmuş´ kalmak isteyen gelenekçilerle de çekişiyoruz. Biz öyküntücü değiliz, gelenekçi de değiliz. Bugün Fuzuli gibi yazılmaz... Ama yeni Türk sanatçısı, bu sanatçıların çağlarındaki değerini bilmek, anlamak zorundadır. Hele Halk Edebiyatı konusunda, bu büsbütün böyledir... Yeni bir Türk şairinin, ya da hikayecisinin, kendisini içinde yaşadığı toplumsal gerçeklerden so

...´soğuk´ savaşın ´katmerli´ baskısı ´sosyal gerçekçiliğin´ gelişmesini engellemiştir. Orada bir boşluk doğmuyor mu? İkinci Yeni Sirki, işte bu boşluğu dolduruyor. Üstelik ´soğuk´ savaşın şart koştuğu bütün olumsuz nitelikleri taşıyarak. İçlem en ürkütücü şey mi sayılmaktadır, İkinci Yeni anlamı gerekli görmez, ´rastlantısallıkla´ yetinir; dahası, sanatı toplumsal işlevinden çekip alır, getirip ´kelimeye´ dayandırır. Soyutluk biçimciliğin anasıdır ya, imgeyi yüklemek zorunda olduğu toplumsal/bireysel içlem

Demek kendisi de mal, ya da hizmet üreten kadın; bu yoldan ekonomik özgürlüğüne ve bağımlılığına kavuşunca; artık aile üçgenini kolayca kırıp, kendine özgü bireysel raketim ortamını yaratıyor: Batılı gelişmiş ülkelerde ´yalnız´ yaşayan kadın çok! Peki anlamı ne bunun, aile biriminden ayrı olarak satın alınmış otomobil, kat, buzdolabı, televizyon vs. değil mi? Aynı mallan erkek de kendisi için alacağından, davranış ´sistem´in son derece işine geliyor; gelince de Hıristiyanlıktan alınmış geleneksel aile ahlâk

Yengecin Kıskacını yazarken, tipleme, olaylama, kurgulama sürecini, ´görselliğin´ en uç noktalarına götürmeye çalıştım; öyle ki, romanla senaryo arasındaki fark, görselliğin ´mekanik´ değil, ´beşeri´ olmasına indirgendi; böylece, hikayenin okurla etkileşimi üçüncü boyuta taşınmış oldu. Hiç değilse, ben öyle sanıyorum. Yazılış tarihleri çok farklı bu dört uzun hikayeyi, birarada yayımlamayı bu yüzden uygun buldum: Görsellikten kaçıp formalizme sığınacak yerde, görselliği, hikaye ve romanın metnine taşımayı

Şiirleriyle milyonlarca insanın kalbine taht kuran, romanlarıyla toplumsal ve insani duyarlılığın en derin örneklerini vererek bir döneme ışık tutan Attilâ İlhan´ın düşünür kimliğini ön plana çıkaran bu kitap, yazarın güncel sorunlarla, yakın dönem tarihte yaşanan olayları eklemleyen yazılarından oluşuyor. Yayınevimiz Attilâ ilhan´ın Cumhuriyet gazetesindeki Söyleşi köşesinde kaleme aldığı bu yazıların yanı sıra, TRT 2´deki Zaman İçinde Yolculuk başlığıyla yayımlanan programının konuşmalarını da kitaplaştır

12 Mart ile 12 Eylül arası, Ankara´dır: Tunalıhilmi Caddesi´nde, gazete ´mutfağı´ndan çıkıp ´yayınevi mutfağı´na geçiyorum; ama adım, artık sürekli gazetelerde görünüyor; istesem de istemesem de, Türk basınında ´köşesi olan´ birkaç ´edip´ten birisiyim: Yeni Ulus, Yeni Ortam, Dünya, Milliyet, Söz, Meydan derken ´Hilal, Yıldız ve Kalpak´ solculuğunun gazetesini çıkaran Yunus Nadi Bey´in Cumhuriyeti´ndeyim: İlk söyleşinin başlığı (Bir Sap Kırmızı Karanfil); tuhaf bu ya, herkesin unutmaya çalıştığını hatırlatmı

Şiirleriyle milyonlarca insanın kalbine taht kuran, romanlarıyla toplumsal ve insani duyarlılığın en derin örneklerini vererek bir döneme ışık tutan Attilâ İlhan'ın düşünür kimliğini ön plana çıkaran bu kitap, yazarın güncel sorunlarla, yakın dönem tarihte yaşanan olayları eklemleyen yazılarından oluşuyor. Yayınevimiz Attilâ İlhan'ın Cumhuriyet Gazetesi'ndeki Söyleşi köşesinde kaleme aldığı bu yazıların yanı sıra, TRT2'de Zaman İçinde Yolculuk başlığıyla yayımlanan programının konuşmalarını da kitaplaştırma