“Ey okur! Bu dünyada saygınlık kazanma peşinde olsaydım, kendimi eğreti ve uydurma güzelliklerle donatırdım. Aksine istediğim, beni bütün sadeliğim, doğallığım, sıradanlığım içinde görmeleri, hiçbir özenti ve yapaylık peşinde olmadığımı anlamalarıdır, çünkü ben kendimi anlatıyorum burada.” Fransız edebiyatının en eski, ama aynı zamanda en modern eserlerinden biri olan Denemeler’de (1595) Montaigne okuru, eserinin öznelliğini belirterek selamlıyor. Arkadaşı La Boétie öldükten sonra, birlikte tartıştıkları ko

“Ey okur! Bu dünyada saygınlık kazanma peşinde olsaydım, kendimi eğreti ve uydurma güzelliklerle donatırdım. Aksine istediğim, beni bütün sadeliğim, doğallığım, sıradanlığım içinde görmeleri, hiçbir özenti ve yapaylık peşinde olmadığımı anlamalarıdır, çünkü ben kendimi anlatıyorum burada.” Fransız edebiyatının en eski, ama aynı zamanda en modern eserlerinden biri olan Denemeler’de (1595) Montaigne okuru, eserinin öznelliğini belirterek selamlıyor. Arkadaşı La Boétie öldükten sonra, birlikte tartıştıkları ko

Michel de Montaigne’in 16. yüzyılda kaleme aldığı Denemeler, insanlığın ortak birikiminin temel eserlerinden biri olarak hümanizmin doğuşuna tanıklık eder. Rönesans’la birlikte insan aklı, düşünceye ve iradeye ket vuran dogmalardan kurtulur. Denemeler’in Hayvanlara Övgü adlı bu bölümünde Montaigne, cesaret isteyen bir sorgulamaya girişerek insanın hayvanlardan ayrı ve üstün niteliklerle donatılmış olduğu kabulüne ve bu kabule dayanarak hayvanlar üzerinde mutlak bir tahakküm kurmanın meşru görülmesine meydan

Michel de Montaigne (1533-1592): Kendini tanı ve Ne biliyorum? gibi temel sorularla yola çıkarak bir insanda insanlığın bütün hallerini yoklayan deneme türünün insim babasıdır. 1571´de kitaplarıyla birlikte çiftliğinin kulesine çekilmesiyle başlayan bu yaratıcı süreç, Montaigne´i önce okuduklarıyla ilgili notlar almaya itmiş, aynı notlar zamanla Denemeler´i (1580) oluşturmuş, ve bu kişisel yazılar ilk yayımlanıştan sonra da dallanıp budaklanmayı sürdürmüştür.

Nietzsche, Shakespeare'in çok iyi bir Montaigne okuru olduğunu söylemiştir. Montaigne'in kendisine dair sürekli değişen saptamaları ile Shakespeare'in eserlerindeki çeşitlilik gösteren insan karakterleri arasındaki yakın ilişkiyi görebilmesi bu fikrin temelini oluşturur. Günümüzde biliyoruz ki, Shakespeare, Montaigne'in denemelerini kesinlikle okumuştur. Fırtına'da Yamyamlar Üzerine, Zalimlik Üzerine ve Şan Üzerineden pek çok parça görülür. Shakespeare, Kral Lear ve geç birçok oyununda kahramanlarını Monta

Yazdığı metinlerle edebiyatta deneme türünün oluşmasına yol açan Montaigne, kuşku yok ki, ortaçağ karanlığına ışık tutan, insancıl kültürün evriminde etkin rol oynamış, Avrupa kültürü ve düşüncesinin gelişmesinde en az Sokrates kadar etkili olmuş bir düşünürdür. İnsanın sonsuz serüvenini izleyen bu metinler, büyük bir zekâ ve alçakgönüllülük örneğidir. İnsan aklının yetersizliğini sergilemeye yönelik çabası, bitmek bilmeyen ayrıntı düşkünlüğü, özgün üslubu, yaşama sanatına verdiği değerin simgeleridir. Bu

Montaigne, 1580 yılında, 47 yaşındayken, Denemelerinin ilk kitabını bastırdıktan sonra at sırtında Kuzey Fransa, İsviçre, Almanya (Kutsal Roma Germen İmparatorluğu) ve İtalyayı kapsayacak uzun bir yolculuğa çıkar. Bu uzun yolculuğun anlatıldığı Yol Günlüğünün ilk bölümü Montaignein yazmanı, diğer bölümleri ise kendisi tarafından tutulur. Denemeleriyle özdeşleşmiş Montaigne, bu sefer seyyah kimliğiyle karşımızda.

Montaigne az sayıda insan için yazdığını iddia etse de, Denemeler bugün hâlâ dünyanın her yerinde aynı etki ve güncellikle yazarının adını parlatmaya devam ediyor. Kendi kendini büyük bir dikkatle, çekincesiz eleştirel bir titizlikle ve dur durak bilmeyen bir nüktedanlıkla gözleyen bu parlak zekânın yaşamının çoğu gününü ve gününün çoğu zamanını geçirdiği kütüphanesine çekilerek evrensel insanın portresini dostça bir hava içinde çizdiği sayfalar, zamana meydan okuyarak bugün de bizi düşünmeye, özellikle de

Michel de Montaigne (1533-1592): Kendini tanı ve Ne biliyorum? gibi temel sorularla yola çıkarak bir insanda insanlığın bütün hallerini yoklayan deneme türünün insim babasıdır. 1571´de kitaplarıyla birlikte çiftliğinin kulesine çekilmesiyle başlayan bu yaratıcı süreç, Montaigne´i önce okuduklarıyla ilgili notlar almaya itmiş, aynı notlar zamanla Denemeler´i (1580) oluşturmuş, ve bu kişisel yazılar ilk yayımlanıştan sonra da dallanıp budaklanmayı sürdürmüştür.Sabahattin EYÜBOĞLU

Yazdığı metinlerle edebiyatta ´deneme´ türünün oluşumuna yol açan Montaigne, kuşku yok ki, ortaçağ karanlığına ışık tutan, insancıl kültürün evriminde etkin rol oynamış, Avrupa kültürü ve düşüncesinin gelişmesinde en az sokrates kadar etkili olmuş bir düşünürdür. Hakikat peşindeki insanın sonsuz serüvenini izleyen bu metinler, büyük bir zeka ve alçakgönüllülük örneğidir. İnsanın aklının yetersizliğini sergilemeye yönelik çabası, bitmek bilmeyen ayrıntı düşkünlüğü, özgün üslubu, ´yaşama sanatı´na verdiği değ

Yazdığı metinlerle edebiyatta ´deneme´ türünün oluşumuna yol açan Montaigne, kuşku yok ki, ortaçağ karanlığına ışık tutan, insancıl kültürün evriminde etkin rol oynamış, Avrupa kültürü ve düşüncesinin gelişmesinde en az sokrates kadar etkili olmuş bir düşünürdür. Hakikat peşindeki insanın sonsuz serüvenini izleyen bu metinler, büyük bir zeka ve alçakgönüllülük örneğidir. İnsanın aklının yetersizliğini sergilemeye yönelik çabası, bitmek bilmeyen ayrıntı düşkünlüğü, özgün üslubu, ´yaşama sanatı´na verdiği değ

Yazdığı metinlerle edebiyatta ´deneme´ türünün oluşumuna yol açan Montaigne, kuşku yok ki, ortaçağ karanlığına ışık tutan, insancıl kültürün evriminde etkin rol oynamış, Avrupa kültürü ve düşüncesinin gelişmesinde en az sokrates kadar etkili olmuş bir düşünürdür. Hakikat peşindeki insanın sonsuz serüvenini izleyen bu metinler, büyük bir zeka ve alçakgönüllülük örneğidir. İnsanın aklının yetersizliğini sergilemeye yönelik çabası, bitmek bilmeyen ayrıntı düşkünlüğü, özgün üslubu, ´yaşama sanatı´na verdiği değ

Yazdığı metinlerle edebiyatta ´deneme´ türünün oluşumuna yol açan Montaigne, kuşku yok ki, ortaçağ karanlığına ışık tutan, insancıl kültürün evriminde etkin rol oynamış, Avrupa kültürü ve düşüncesinin gelişmesinde en az sokrates kadar etkili olmuş bir düşünürdür. Hakikat peşindeki insanın sonsuz serüvenini izleyen bu metinler, büyük bir zeka ve alçakgönüllülük örneğidir. İnsanın aklının yetersizliğini sergilemeye yönelik çabası, bitmek bilmeyen ayrıntı düşkünlüğü, özgün üslubu, ´yaşama sanatı´na verdiği değ

Yazdığı metinlerle edebiyatta ´deneme´ türünün oluşumuna yol açan Montaigne, kuşku yok ki, ortaçağ karanlığına ışık tutan, insancıl kültürün evriminde etkin rol oynamış, Avrupa kültürü ve düşüncesinin gelişmesinde en az sokrates kadar etkili olmuş bir düşünürdür. Hakikat peşindeki insanın sonsuz serüvenini izleyen bu metinler, büyük bir zeka ve alçakgönüllülük örneğidir. İnsanın aklının yetersizliğini sergilemeye yönelik çabası, bitmek bilmeyen ayrıntı düşkünlüğü, özgün üslubu, ´yaşama sanatı´na verdiği değ

Denemeler´in 1580´de ilk cildini, 1588´de ise 3 cildi tamamlanmış olarak yayın hayatına kazandıran Montaigne, Kral III. Henri tarafındanda övgüyle karşılanmış, Bordeaux Belediye Başkanlığına seçilmiştir. Montaigne´nin Denemeler´i yazmasının üstünden 400 yıldan uzun süre geçmesine rağmen hâlâ ilgi gören bir eserdir. Bu ilginin en önemli nedenlerinden biri Montaigne´nin seçtiği konu ve bu konuyu işleyiş şeklidir. Rönesans döneminde, Avrupa´da Hümanist değerlerin paylaşıldığı, krala ve kiliseye bağlı, inançlı