Başta Buhara ve Semerkant şehirleri olmak üzere Mâverâünnehir bölgesi, asırlarca İslâm ilim ve irfan geleneğinin en önemli menba ve madenlerinden biri olmuştur. Klasik kaynaklarımızda “İslâmın kubbesi” ve “dünya cennetlerinin en önde geleni” şeklinde tavsif edilen bu iki şehir, sayısız âlimi, ârifi, dehâyı, manevî önderi yetiştirmiş; bu kişiler İslâmiyete ve beşeriyete büyük hizmetlerde bulunmuştur. İslam âleminin özellikle 18. asır ve sonrasında içine sürüklendiği kriz döneminden Mâverâünnehir de nasibi

İstiklâl Mahkemeleri hakkında neşredilen birkaç önemli kitap arasında yer alan Tâhirül-Mevlevînin İstiklâl Mahkemesi Hatıraları adeta gelecek nesillere aktarmak üzere kaleme alınmış bir vesika niteliği taşır. Yakın tarihimize ilişkin tanıklıklar içeren İstiklâl Mahkemesi Hatıraları çok yönlü bir okumaya ve değerlendirmeye tabi tutulabilecek bir eser. Tâhirül Mevlevînin kaleme aldığı hatıralarını, İstiklâl Mahkemesinde yapmak isteyip de yapamadığı ayrıntılı bir savunması olarak değerlendirebileceğimiz gibi,