Dünyanın gelmiş geçmiş en kapsamlı kültür fenomeni olan şamanlık birçok yerde pratikten çıkmış, mana ve şekli değişmiş, diğer kültürel olgularla birleşmiş, sentezlenmiş ancak hiçbir yerde ve hiçbir zaman tamamen yok olup gitmemiştir. Orta Asya, Kafkaslar ve Sibirya Türklerinin topraklarının işgalinden sonra daha çok Sibirya’da varlığını koruyan şamanlığa karşı önce Ortodoks Hristiyanlık ve Lamaizm, daha sonra ise o zamanki yönetim savaş açtıysa da son darbeyi Sovyet siyasi rejimi indirdi. Şamanlara karşı ta

Köroğlu, Türk destan geleneğinde mitolojik kahramandan destan kahramanına, "vergi almış şaman'dan Hakk'tan gönlüne ilham düşen âşık'a, karanlık güçlerle savaşan alp'ten, insanları haksızlıktan koruyan kahraman'a, çiltanlarla, Hz. Hızır'la, Hz. Ali'yle, on iki imamla konuşabilen eren'e kadar sürekli statü değiştirerek varlığını sürdürmüştür. Köroğlu Destanı bütün Türk halklarının sözlü edebiyatında [ayrıca Kürt, Arap, Tacik, Gürcü, Acar (Gürcü dilinde), Ermeni, Afgan, Abaza folklorunda] mevcuttur ve sözlü ge

Prof. Dr. Fuzuli Bayat’ın dört kitabının devamı ve tamamlayıcısı niteliğinde olan bu kitapta, şaman teonimleri, bir başka deyişle şaman ilah adları bağlamında mitin ve mitologemlerin rolü, mitik ideolojideki dönüşümler, “düzeltmeler” vb. konular incelenmeye çalışılmıştır. Yazar, şaman teonimleri ve tanrısal kahramanlar hakkındaki bu çalışmayı; unutulan, değişim ve dönüşüm sonucunda deforme olan Türk şamanlığının ve şaman mitolojisinin son kırıntılarını kayıt altına alarak gelecek nesillere aktarmak maksadıy

Kadın şaman konusu Batı ve Amerika kıtası araştırmacılarının da yazılarına konu olmuştur. Ne yazık ki konu büyücü, sihirbaz, sözde şifacı, tinselci, rahip kadınları da kapsadığından, fazla olarak artık genişletilmiş, Şamanlık müessesesi eski dinlerin içinde aranmış, ölü medeniyetlerden Mayaların, Azteklerin kültürleri de bu bağlamda araştırılmıştır. Bu kitapta canlı şamanlık kurumu ve canlı kadın şamanlar kıs-men de olsa toplumsal cinsiyet kuramları çerçevesinde ele alındı. Batı bilim dünyasının kurguladığı

Kâşgarlı Mahmut, ünlü eserinin girişinde der ki: Tanrı devlet güneşini Türklerin burcunda yarattı. Feleği onların mülküne uyarlayıp döndürür. Onları Türk diye adlandırdı, cihan mülkünün sahibi yaptı. O, Divanü Lugati´t-Türk´ü Türk´ü Türk´e sevdirmek, Türk´ü Arap´a, Acem´e ve Arap dili medeniyetlerine tanıtmak amacıyla yazmıştır. Eserinde yalnız söz hazinemizi vermekle kalmamış, zengin Türk sözlü medeniyetini tanıtıp öğretmek istemiş. Dilimiz, kültürümüz, kimliğimiz hakkında son derece kıymetli bilgilerle d

Türk milleti dünyanın en zengin kültürlerinden birine sahip olduğu gibi, aynı zamanda en zengin dillerinden birine de sahip bir millettir. Ancak daha eski çağların dil verileri ne yazık ki yazılı vesikalara aktarılmamış, karanlık bir dönem olarak kalmıştır. O bakımdan Türkçenin Altay veya Proto-Türk Devri hakkındaki bilgimiz sınırlı ve sahip olduğumuz kelime sayısı da çok azdır. Eski Türkçe diye adlandırılan bu lügat, sadece Orhun-Yenisey Yazıtları ile tespit edilen ve Uygur Yazıtları ile devam eden Türkçen

Türk milleti dünyanın en zengin kültürlerinden birine sahip olduğu gibi, aynı zamanda en zengin dillerinden birine de sahip bir millettir. Ancak daha eski çağların dil verileri ne yazık ki yazılı vesikalara aktarılmamış, karanlık bir dönem olarak kalmıştır. O bakımdan Türkçenin Altay veya Proto-Türk Devri hakkındaki bilgimiz sınırlı ve sahip olduğumuz kelime sayısı da çok azdır. Eski Türkçe diye adlandırılan bu lügat, sadece Orhun-Yenisey Yazıtları ile tespit edilen ve Uygur Yazıtları ile devam eden Türkçen

Türk kültürünün en çok araştırılan konularından biri olan Korkut Ata ve adına bağlanan Oğuznamelere olan merak eksilmeden devam etmektedir. Ününe ün, sözüne söz çatmayan Korkut Ata, Türk ulusunun vilayet ıssı olmasından dolayı kutsanmış, ozanlığı, tabibliği, kısmen şamanlığı kısmen de savaşçılığı kutsal merkez etrafında işlevselleşmiştir. Korkut Ata, Altay'dan Balkanlar'a kadar tanınan ve önünde baş eğilen kişiliğiyle Türk ulusunu birleştirmek ve çekişmeleri gidermek için çaba harcamıştır. Kopuzuyla ölüme m

Kaynağını ezoterik bilgilerden alan ve dünyanın hemen hemen bütün halklarında görülen mistik yapılı, gizemli dinî pratiklerden en yaygın olanı ve en çok araştırılanı şamanlık veya Batı bilim dünyasının kullandığı terimle şamanizmdir. Şamanlık coğrafi şartlarla, etnik yapılanmayla yeni bir özellik sergilemiş, tarihî süreç içinde farklı bir boyut kazanmış ve sonuçta her kültürün kendine özgü şamanlığı ortaya çıkmıştır. Avcı toplayıcı Altaylı Türk boylarından tutun da bozkırda büyük cihan devleti kuran Türk ka

Delilik özgürlüktür; dünyanın mantığa, kurallara sığmayan düzenine karşı marjinal bir itirazdır, akla isyan eden sorumsuz bir akıl denemesidir. Bu kitapta çok çeşitli, çok anlamlı kavramlar olan deli ve delilik, Türk kültürü temel alınarak araştırıldı. Deli ve delilik; şamandan sufiye, aşıktan komik tiplere, tanrıoğlundan evliyaya, bimarhanelerde tedavi görenlerden çılgın kahramanlara ve esrar ilmini bilen evliyalara kadar geniş bir muhtevaya sahiptir. En azından akli dengesi olmayan ve doğuştan deli olanl

Mitoloji yaşanılan bir geçmişin dilde, ritüelde ve tasvirlerde (mağara, kaya üstü, duvar resimleri, ağaç oyması, minyatür, heykelcikler vs.) gerçekleşen diyalektiğidir. Her toplumun millî tefekkürünün, millî psikolojisinin, kendine has özelliklerinin ilk ve esaslı kaynağı mitolojidir. Mitolojinin öğrenilmesi kültürümüzü, ideolojimizi öğrenmek demektir. Başlangıç için Türk mitolojisinin bildiri, makale, kitap halinde araştırılması doğal sayılsa da 21. yy. küreselleşen dünyasında millî kimliğimizi korumak ve

Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi Mitoloji yaşanılan bir geçmişin dilde, ritüelde ve tasvirlerde (mağara, kaya üstü, duvar resimleri, ağaç oyması, minyatür, heykelcikler vs.) gerçekleşen diyalektiğidir. Her toplumun millî tefekkürünün, millî psikolojisinin, kendine has özelliklerinin ilk ve esaslı kaynağı mitolojidir. Mitolojinin öğrenilmesi kültürümüzü, ideolojimizi öğrenmek demektir. Başlangıç için Türk mitolojisinin bildiri, makale, kitap halinde araştırılması doğal sayılsa da 21. yy.

Fuzuli Bayat, Kadim Türklerin Mitolojik Hikâyeleri adlı bu eserinde; değerlerimizin bir parçası olan Türk mitlerini bir araya getirerek bu mitlerin yalnızca şifahî kültürümüzün bir ürünü olarak değil, aynı zamanda yazılı bir mitoloji olarak da muhafaza edilmesine katkı sağlamıştır. Kadim Türklerin mitolojik hikâyeleri yazılı hale getirilip muhafaza edildikçe, cemiyetimizin fertleriyle bütünleşip onların zihin dünyasında yer edindikçe ve nesilden nesile aktarıldıkça, Türk kültürünü zenginleştiren değerler ar

Türkiyede mitoloji sahasındaki ilk araştırmalar Yunan mitolojisi hayranlığı ile başlamıştır. Bunları başlatanlar kendi kültürlerine yabancıdırlar. Anadolunun Türklerden önceki kültür birikimine hayrandırlar; eserlerinde bu kaynaklara ilişkin bilgi ve yorumlara yer vererek, romandan tiyatroya Cumhuriyet döneminin bazı yazarlarına esin kaynağı olmuşlardır. Bunların coğrafyaya dayalı mitolojik anlayışlarında milletin anlamı ortadan kalkmakta, millî kökler geçmişte bu topraklarda yaşayan milletlere bağlanmaktad

Köroğlu, Türk destan geleneğinde mitolojik kahramandan destan kahramanına, vergi almış şaman'dan Hakk'tan gönlüne ilham düşen âşık'a, karanlık güçlerle savaşan alp'ten, insanları haksızlıktan koruyan kahraman'a, çiltanlarla, Hz. Hızır'la, Hz. Ali'yle, on iki imamla konuşabilen eren'e kadar sürekli statü değiştirerek varlığını sürdürmüştür. Köroğlu Destanı bütün Türk halklarının sözlü edebiyatında [ayrıca Kürt, Arap, Tacik, Gürcü, Acar (Gürcü dilinde), Ermeni, Afgan, Abaza folklorunda] mevcuttur ve sözlü gel

Fuzuli Bayat'ın uzun yıllar süren çalışmalarının neticesi olan bu kitap, kültürel kodlarımızın asırlardır bir süreklilik arz ettiğini gösterdiği gibi sosyal bilimcilere de yeni ufuklar sunmaktadır. Türklüğün geleneksel dönemde atılan temellerinin bugün modern bir toplumda, özellikle de kültürel ve bilimsel sahada anlam bulabilmesi ancak bu gibi kitaplarla mümkündür. Bu açıdan bakıldığında Dede Korkut ve hikâyelerinde, her zaman Dede Korkut'un kişiliğini aşan ve anlatılanların ötesine geçen Türklüğün kadîm k

Prof. Dr. Fuzuli Bayat, Türk Şamanlığını sistemli bir incelemeye tâbi tuttuğu ve Şamanlığın esas öğelerinin ortaya çıkarılmasını sağladığı bu eserinde Türk Şamanlığını bir bütün olarak ele almış; Şamanın iç dünyasını, kullandığı teknikleri ve Şaman folklorunu inceleyerek, bütün benzer yönleriyle beraber Türk Şamanlığının orijinalliğini ortaya koymuştur. Ana hatlarıyla Türk Şamanlığı kitabı, Türk Şamanlığını çağdaş ilmin sunmuş olduğu yeni yöntem ve metodolojik yaklaşımlar seviyesinde inceleyen en kapsamlı e

Oğuz Destanı mevcut varyantları, bazı Orta Çağ tarihi ve coğrafî eserlerde korunan bilgileri, halkın hafızasında sağlanmış efsane, rivayet, masal türünden anlatıları ile bir bütün oluşturmakta, Oğuzların hakim bir millet gibi Alp Er Tunga (M.Ö. 7. yy.) zamanından Hazar Denizinin her iki sahilinde, ayrıca M.Ö. 4-3. yy.da Uzak Sibiryada, M.Ö. 2. yy.da Ön Asyada ve Kafkaslarda yerleştiklerini ve zamanla büyük ve küçük devletler kurduğunu bizlere aktarmaktadır. Zaman geçtikçe bazı değer yargıları değişmiş, anca

Oğuz, Hazar Denizi'nin her iki yakasından Uzak Sibirya'ya, Ön Asya'dan ve Kafkasya'ya uzanan geniş bir coğrafyanın destanıdır. Oğuz Destanı, mevcut varyantları, Orta Çağ hakkındaki tarihî ve coğrafî eserlerde korunan bilgileri, halkın hafızasında yaşayan efsane, rivayet, masal türünden anlatıları ile bir bütün oluşturmaktadır. Zaman geçtikçe bazı değer yargıları değişmiş, ancak Türk milletini ayakta tutan Oğuz millî kültürü, Oğuz şuuru özde değişmez olarak kalmıştır. Oğuz Destanı bir epik abidesidir. Atasöz