Aşkı tüm varlığıyla hisseden ve arzu eden Züleyha ile insanın nefsine hâkim olmasının yeryüzündeki temsilcisi sayılabilecek Yusufun hikâyesi ilk olarak Tevratta işlenmiş, hikâyelerin en güzeli (ahse-i kısas) olarak Kuranda da yer bulmuştur.

16. yüzyılın en önemli mesnevi şairlerinden biri olan Yahya Beyin Yusuf ile Züleyhası, benzerleri arasında en başarılı örnektir. Birbirinden ilginç olayların yaşandığı; mucizelerin ve kerametlerin art arda görüldüğü eserde Züleyhanın aşkı, Yusufun sabrı ve iradesi başattır.