Cengiz Çağla, Tocqueville ve Özgürlük’te, 19 yüzyılın önde gelen düşün
insanlarından Alexis de Tocqueville’in demokrasi ile özgürlükler arasındaki
gergin ve çelişkili ilişkiyle ilgili ufuk açıcı analizini ele alıyor. Demokrasinin
özgürlüğü hayata geçirecek olanaklar ortaya çıkardığı gibi, onu kısıtlayacak,
hatta boğacak bir zemin de yarattığına dikkat çeken Tocqueville’in hayatını
özetleyip, tespit ve çözümlerini aktardıktan sonra, bunların çağımız siyaset
düşünündeki yankılarını, besledikleri tartışmaları irdeliyor.
Tocqueville’e göre demokrasi esas enerjisini “koşulların eşitliği” arayışından
alır. Özgürlük ise bir ideal, siyasal alana ilaveten gelenek ve ahlâk alanında
da bulunması gereken bir erdemdir. Onun bu yaklaşımı, özgürlük
perspektifinden hareket ederek çağdaş demokrasiye demokrasi ilkelerinin
içinden yapılmış en önemli eleştirilerden birini dile getirme imkânı verir. Bu
nedenle, günümüzde demokrasilerin özgürlükler alanında sergiledikleri
yalpalamalara Tocqueville’in keskin tespitleri ışık tutmaya devam ediyor.
“Kendi küçük dünyasına kapanan, kişisel çıkarlarından başka bir şeyi
düşünmeyen bireylerden oluşan toplum, çoğunluk tiranlığına ve yumuşak
despotizme kapı aralamaktadır. Tocqueville, moderniteyi radikal olarak
sorunsallaştıran eleştirel düşünürlerden biridir Modernite ile özgürlük hem
çelişmekte hem de uyuşabilmektedir. Dolayısıyla, özgür geleneklerin var
oldukları yerlerde korunması, olmadıkları yerlerde de yaratılması için çaba
gösterilmesi önem kazanmaktadır kazanmaktadır.”