Din, milliyetçilik ve kimlik sorunları üzerine, gündelik tartışmaların
harareti ve yerleşik tasnifler içinde alışkanlıkların esiri olmuş
kavramları özgürleştiren, serinkanlı bir analiz...
Elisabeth Özdalga, kitaptaki yazılarında özellikle hem dinî ve millî
kimlik arasındaki, hem İslâmcı ve milliyetçi ideolojiler arasındaki
örtüşme dinamiklerini ele alıyor. Örtüşmenin etkili ve heyecanlı
bir örneği olarak, Necip Fazıla bakıyor bu arada. Bu bağlamda
Türk İslâmı tasavvurunun değişik boyutlarını inceliyor. Tasavvufi
cemaatlerin ve Nurculuğun dönüşümleri hakkında yazdıkları, bu
genel sorunsalın yanı sıra, başlı başına ilgiye değer sosyolojik tespitler
içeriyor. Son yılların politik çoksatarı Şu Çılgın Türklerin bir milliyetçi
manifesto ve polemik el kitabı olarak yorumu, seküler milliyetçiliğin
analize katılmasını sağlıyor. Panorama, Alevi kimliğinin son dönemdeki
dönüşümleri hakkındaki gözlemlerle tamamlanıyor.
Bütün bu gözlem ve tartışmaların arka planında yer alan kimlik
meselesi, kimlik kavramı ve kuramına eğilen bir makaleyle
temellendiriliyor. Yine kitabın zımnî bir meselesi kabul edilebilecek
sekülarizm, ayrıca bir makalede ele alınmakta.
Yaklaşık otuz yıldır Türkiyede din sosyolojisi alanında çalışan Elisabeth
Özdalganın birikiminden bir güldeste...