İstanbul, yüzlerce yıl Osmanlı İmparatorluğu’na başkentlik yapmış,
günümüzdeyse Türkiye’nin finansal kalbi olan, tarihî, kültürel ve ekonomik
açıdan her zaman önemli bir şehir. Candan Türkkan, İstanbul’u Doyurmak’ta
“iaşe”nin, iktidarın kendini var etme araçlarından biri olduğu tespitinden
hareket ediyor; söz konusu tespitin yüzyıllar içinde bu toprakların kendine has
ekonomi politiğiyle nasıl dönüşüp ne gibi sosyal ve siyasi sonuçlar yarattığını
ele alıyor.
Osmanlı döneminde İstanbul’un iaşesine ilişkin birincil kaynakları, tarihî,
antropolojik ve coğrafi çalışmaları kullanarak gıda sisteminin özelliklerini
belirleyen Türkkan, bu sistemin 19. yüzyıldaki çözülüşünü takip ederek
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan geniş bir tarihsel süreçte gıda rejiminin
son derece etraflı bir analizini yapıyor. 1980’lerden itibaren gündelik hayatta/
ekonomide yaşanan dönüşüm ve değişimlerin, neoliberal politikaların,
küreselleşmenin, sermaye piyasalarının, tedarik zincirlerinin izini sürerek
İstanbul’un nasıl doyurulduğunun/doyduğunun günümüzdeki dinamiklerine
daha yakından bakıyor. Üstelik hem farklı bir gıda sistemi hem de farklı bir gıda
rejimi vaat eden “karşı hareketleri”, alternatif yaklaşımları da ihmal etmeyerek.
İstanbul’un olduğu kadar Türkiye’nin de gerek tarihini gerek iaşe kültürünü,
değişen beslenme politikalarını anlamak için çok önemli bir kaynak.
“(...) gıdanın nasıl üretildiğinin, hangi gıdaların üretil- diğinin, üretim
yerlerinden tüketim noktalarına nasıl taşındıklarının, nerede ve nasıl alınıp
satıldıklarının, onları kimlerin işleyip tükettiğinin, tüm bunların siyasi sorular
olduğunu ve dolayısıyla siyasi bünyenin nasıl tesis edildiğinin, egemenle tebaa
arasındaki ilişkinin doğasının –kimin, kimi, nasıl yönettiğinin ve bu yönetimin
neyi gerektirdiğinin– göstergeleri olduklarını savunuyorum