Sözün muktezâ-yı hâle mutâbık şekilde ifade edilmesini konu edinen belâgatin kuralları ve
terimleri ayrıntılı bir şekilde belirlenmiş bir ilim dalı hâline gelmesi, öncelikle Kurân-ı Kerîmi
anlama çabalarının bir neticesidir. İslâmiyetin kabulünden sonra Araplar arasında sadece
edebî tenkit şeklinde var olan belâgat uzun süre Kurân-ı Kerîmin manasını iyi anlayabilmek
amacıyla tefsir ve kelâm ilimleriyle bağlantılı olarak ele alınmış ve böylece belâgat ilmi
bağımsız bir ilim haline gelmiş; mantık, felsefe ve edebiyatın ağırlıklı olduğu farklı belâgat
ekolleri oluşmuştur. Türk Edebiyatında belâgat ile ilgili ilk eserler Arapça yazılmış olup
Türkçe yazılan eserler de genellikle Miftah, Telhis ve Mutavvel gibi önemli eserlerin şerh ve
tercümelerinden oluşmaktadır.
Bir belâgat kitabı olan Hadîkatül-Fünûn, gerek belâgat ve fesahat konularındaki ayrıntılı
açıklamalar, gerekse de konuların geniş anlatımı ve Türkçe şiir örneklerinin
çokluğuyla Türkçe belâgat kitapları arasında önemli bir yere sahiptir. Şerîfînin klasik belâgat
geleneğini doğrudan yansıtmak yerine faydalandığı kaynaklardaki yanlış ve
yetersiz bulduğu bilgileri eleştirmesi, tartışmalı meselelerde kendi görüşlerini de belirtmesi
Hadîkatül-Fünûna orijinal bir çehre kazandırmaktadır