Hariciyeciler,” Osmanlı’nın son döneminde, askerlerle birlikte,
İmparatorluğun çöküşünü önleyebileceği düşünülen ayrıcalıklı
bürokrat sınıfı konumuna gelmişlerdi. Cumhuriyet döneminde de
bu ayrıcalıklı konum devam etti. Zira diplomatlar, hem yeni Türkiye
Cumhuriyeti’nin Avrupa devletler sisteminde eşit ve egemen bir
devlet olarak yer alma misyonunun, hem de ülkedeki modernleşme
sürecinin önde gelen taşıyıcıları ve temsilcileri sayıldılar.
Müzeyyen Ezel Ünal, erken cumhuriyet dönemi diplomatlarının
bu misyon içindeki karakteristiklerini inceliyor. Batılı eğitim almış,
iyi yabancı dil bilen, Mustafa Kemal’in ve yakın çevresinin güvenini
kazanmış kişilerden oluşan bu zümrenin mesleki ideolojisinin
ve habitus’unun oluşumunu ve kendi içindeki gruplaşmalarını
görüyoruz. Yeni Türkiye’nin modern kadınının dış dünya gözündeki
temsilcileri olma misyonunun yüklendiği “sefireleri,” yani büyükelçi
hanımlarını da ihmal etmeden...
Cumhuriyetin Diplomatı Olmak, bir prosopografi, yani kolektif
biyografi anlatısı içinde erken Cumhuriyet döneminin birçok ünlü
şahsiyetinin portre eskizlerini de içeren zengin bir araştırma.
“Şairlik üstün olsa sefir olup gezer mi/ Yakup Kadri Tiran’da, Ruşen
Eşref Yunan’da”
Yahya Kemal Beyatlı