Türkiye'nin 1980'lerden günümüze geçirdiği değişim sosyal, kültürel,
iktisadi ve tarihsel sonuçlar üretiyor. Toplumsal yaşamda bu
değişimleri ve yarattıkları etkiyi görmek mümkün. Ancak görüneni
anlamak ve analiz edebilmek için alan araştırmaları, veriler ve bu
bilgilerin kullanılabileceği kapsamlı bir değerlendirme çerçevesi ile
tarihsel karşılaştırma imkânları da yaratmak gerekiyor. Ferhunde
Özbay'ın 30 yıllık bir dönemi kapsayan makalelerinin derlendiği Aile,
Kent ve Nüfus, yaşanan değişimi ve dönüşümü kavramak için bu
imkânı sunuyor. Özbay'ın çalışmalarında sınıf, cinsiyet, iktidar ve emek
birarada tarihsel bir perspektif içinde yer buluyor.
2015'te aramızdan ayrılan Ferhunde Özbay'ın, her biri ayrıntılı
çalışmalar ve alan araştırmalarıyla geliştirilmiş makaleleri,
nüfus sosyolojisini eleştirel demografiyi de içerecek şekilde ele
alan perspektifleriyle ?hocanın literatüre katkısının da etraflı bir
dökümünü sunuyor.
Cumhuriyetin başından bu yana nüfus yapısındaki değişmeler,
iktidarlar tarafından, sosyal ve çoğunlukla da ekonomik kaygılarla bir
sorun olarak nitelendirildi. Çözüm yolları genellikle erkekleri, egemen
kültürel grupları ve üst sınıfları güçlendirme yönünde oldu. İktidarların
nüfus ve sosyal yapı arasındaki ilişkilerden çıkarak belirlediği ?sorun
alanları buraya aldığım konulardan daha kapsamlı. Refah hizmetlerinin
yeniden oluşturulması süreci ve bu süreç içinde benimsenen
politikalar takip edildiğinde ?nüfus mühendisliğinin sınırsız ve
ürkütücü boyutlarını görmek ve bunları sergilemek için daha çok ve
daha yoğun emeğe gereksinim var. Bu kitapta sorduğum soruların
ve yıllar içinde aradığım cevapların, gitgide karmaşıklaşan iktidar
tekniklerine karşı yapılacak araştırmalara ilham vermesini umuyorum.
FERHUNDE ÖZBAY