Edirne İslam şehirleri denilince ilk akla gelen isimlerdendir. Erişilmesi zor bir mimariyle inşa edilen Selimiye Camii, Üç Şerefeli Camii ve Eski Camii ve diğer mebani-yi İslamiye ait pek çok eserle donatılmıştır. Şehrin simgesi olan Meriç ve Tunca nehirleri ve köprüleri ve doğal güzelliklerini bir çırpıda saymak mümkündür. Fethinden itibaren hızla İslamlaşan Edirne şehri XV. Asırdan XIX. Asra kadar sürdürdüğü ayrıcalığı Osmanlı devletinin içine düştüğü badireler nedeniyle neredeyse iki asırdır kaybetmek zo

Silvan (Meyyâfârikîn) batısında Diyarbakır merkez; kuzeyinde Lice, Hazro ve Kulp ilçeleri; doğusunda Batman ili; güneyinde Bismil ilçesi ile komşu olup, Diyarbakır’a 82 km. uzaklıktadır. Martyropolis, IV yüzyılın sonu V. yüzyılın başlarında Roma İmparatorluğu’nun Mezopotamya eyaletinin sınırları içinde bulunan Âmid’e bağlı kırsal bir bölgede kurulmuştur. Nymphios Nehri’nin (Batman Suyu) batı kısmında Marûsâ tarafından kurulmuş olan şehir stratejik konumundan dolayı kısa sürede önemli bir merkez hâline gelmi

İslâm, Mekke’de ortaya çıkmasından sonra başta Arap yarımadası olmak üzere tüm dünyaya yayılmıştır. Hz. Peygamber’in tebliği ashabın da desteği ile o dönemden başlayarak farklı coğrafya, kültür, medeniyet ve milletlere ulaşmıştır. Hz. Peygamber icra etmiş olduğu risâlet göreviyle yalnızca ilahî emir ve yasakları değil aynı zamanda İslâm medeniyetinin oluşumu, gelişimi ve yayılmasını sağlamıştır. İslâm tarihinde medeniyet denince şehir ve şehircilik ilk akla gelen kavramlardandır. Bu nedenle şehrin kuruluşu

Beş bin yılı aşkın kadim bir tarihe sahip Kudüs; Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar tarafından kutsal kabul edilmektedir. Hz. Davud’un bu şehri krallık merkezi seçmesi ile başlayan İsrailoğulları dönemi, Hz. Süleyman’ın inşa ettiği tapınakla birlikte dinî bir önem kazanmıştır. Arz-ı mev’ud olarak nitelendirdikleri toprakların merkezinde yer alan Kudüs’ten Bâbilliler ve Romalılar dönemlerinde sürgün edilen Yahudiler, bu şehre uzun yıllar girememişlerdir. Öyle ki Kudüs’te Hıristiyan hâkimiyeti başladığınd

MÖ. 1500’lerde kurulan Kâbil, Orta Asya’yı Hindistan’a ve Doğu Türkistan’ı batısındaki topraklara bağlayan son derece stratejik bir şehirdir. Bu eserde ana kaynaklar ve modern araştırmalar esas alınarak öncelikle şehrin siyasî, sosyal, ekonomik, dinî ve kültürel panoraması ortaya konulmuş, ardından da Kâbil’in İslâm tarihi ve medeniyetindeki yeri ve önemine değinilmiştir. Coğrafî konumu sebebiyle Kâbil’in Ak Hunlar’dan başlayarak birçok Türk boyunun, Emevilerden itibaren de Müslüman fatihlerin ilgisini çekt

Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ve İslâmî İlimler Araştırma Vakfı’nın müştereken tertiplediği “Hz. Peygamber ve Muasırları: Müşriklerle Münasebetler” konulu tartışmalı ilmî toplantı 19-20 Mart 2022 tarihlerinde, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Raşit Küçük Konferans Salonu’nda gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıda, ”Putperestlik ve Müşriklerin İnançları, İbadetleri ve İbrahimî Gelenek; Kur’ân-ı Kerîm’e Göre Şirk ve Müşrik; İslam Öncesi Mekke’nin Siyasî, Sosyal, Ticarî ve Askerî Düzeni; İslami

Vakfımız İSAV, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ile müştereken 2018 yılında “Mâveraünnehir”, 2019 yılında “Bağdat” 2021 yılında “Endülüs İlim Havzasında İslâm Düşüncesinin Öncü Şahsiyetleri”ni konu edinen ilmî ihtisas toplantıları gerçekleştirmiş ve toplantı metinlerinin tamamı bir araya getirilerek yayınlanmış, 17-18 Aralık 2022 tarihlerinde “Mısır İlim Havzasında İslâm Düşüncesinin Öncü Şahsiyetleri” konulu tartışmalı ilmî ihtisas toplantısı gerçekleştirilmiş, Mısır ilim havzasının düşünc

İslâmî İlimler Araştırma Vakfı ve İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi işbirliği ile 15-16 Ekim 2022 tarihlerinde, Topkapı Eresin Hotel’de “İslâmî İlimlerde Klasik ve Modern Yaklaşımlar” konulu 36. milletlerarası tartışmalı ilmî bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıda sunulan tebliğ, müzâkere ve genel değerlendirmeler bu eserde bir araya getirilerek neşredilmiştir.

Nasır li-Dinillâh 575-622/1180-1225 yılları arasında yaklaşık 46 yıllık süreyle en uzun müddet hilafet makamında kalan Abbâsî halifesidir. Halifelerin siyasî güçlerini yitirip, sadece dinî bir lider olarak varlıklarını devam ettirdikleri bir dönemde halife olan Nâsır li-Dinillâh, Abbâsî hilafetine yeniden dünyevî otorite kazandırmak istemiş, bu amaçla askerî, siyasî, fikrî, içtimaî reformlar gerçekleştirmiştir. Aktif bir dış politika izleyen Nâsır li-Dinillâh yaklaşık iki asır sonra Abbâsî hilafetini bağıms

Abbasîlerin gerçek kurucusu olarak kabul edilen Ebû Ca’fer el-Mansûr’un vefatından sonra halife olan Mehdî b. Mansûr, kuruluş döneminden yükseliş dönemine geçişi simgelemektedir. Kaynaklar onunla ilgili farklı, bazen birbirine tezat bilgiler vermektedir. Bazı kaynaklar onu, “içki içen, işret âlemine iştirak eden, şarkıcı kadınları dinleyen, lüks ve debdebeye düşkün, israfçı” bir kişi olarak vasıflandırıp menfi yönlerini; bazı kaynaklar da “Abbasî halifeleri içerisinde cömertliğiyle, merhametiyle, dindarlığı

Emevî hilafetinin Mervânîler kolunun üçüncü halifesi Velîd b. Abdülmelik’in hilafet yılları Emevî Devleti’nin en görkemli ve parlak yıllarına tekabül ediyordu. O, Emevî halifelerinin en önemlilerinden birisi olduğu gibi aynı zamanda büyük bir komutandı. Babasının bıraktığı yerden Bizans’la mücadeleyi sürdürdü. Irak valisi Haccâc’ın meşhur komutanları Mâverâünnehir fatihi Kuteybe b. Müslim ve Sind fatihi Muhammed b. Kâsım ile Endülüs fatihleri Târık b. Ziyâd ile Musâ b. Nusayr, onun takriben 10 yıllık idares

Allah’ın; kullarından istediklerini bilmek, O’nun bizlerden istemediklerini de bilmek anlamına gelir. Çünkü istediklerinin tam tersi, istemedikleridir. Allah’ın sevdiği, teşvik ettiği, onayladığı, mükâfat vereceğini belirttiği inanç, ahlak ve davranışlar O’nun emirleri; sevmediği, kınadığı, uyardığı, cezalandıracağını belirttiği inanç, ahlak ve davranışlar ise nehiyleridir. İnsanın hayatında inanç veya amel her ne varsa, bunların hiçbiri fiilsiz olmaz. Örneğin inançlar; retlerden ve kabullerden oluşur ki bu

Anadolu’da bir beylik olarak ortaya çıkan Osmanlı Devleti, altı asrı aşan ömrüyle Türk İslam devletleri arasında en uzun ömürlü İslam Devleti olma özeliğine sahiptir. Üç kıtaya hükmeden bir imparatorluk haline gelmesinde ve bu kadar uzun ömürlü bir devlet olmasında “Kuruluş Dönemi” (1299-1453) olarak adlandırılan dönemin sultanlarından Yıldırım lakabıyla anılan I. Bayezid’in idarî, siyasî ve askerî faaliyetlerinin büyük etkisi olmuştur. Yaklaşık on dört yıl hükümdarlık yapan Yıldırım Bayezid’in (1389-1403)

Doğru bilginin kaynakları arasında akla önemli bir yer açan ve düşüncesinin merkezine hikmeti yerleştiren İmam Mâtürîdî’nin (ö. 333/944) tevil, nesḫ, istihsân, din-şeriat, husun-kubuh gibi konulara yaklaşımı, makâsıd fikrini desteklemektedir. O, tefsir alanında kaleme aldığı Te’vīlātu’l-Ḳur’ān adlı eserinde ayetlerin nüzul maksatlarını sorgulamakta, ahkâm ayetleri çerçevesinde fıkhî hükümlerin hem genel hem de özel gayelerine dair açıklamalara yer vermektedir. Onun tefsirinde gerek fıkhî anlamda makâsıd ict

Altı asrı aşkın bir hâkimiyet süresiyle Türk-İslâm dünyasının en uzun ömürlü hânedan devleti olan Osmanlı, bunu kurduğu sistem ve liyakatli yöneticiler veya önder şahsiyetler sayesinde başarmıştır. Gerek devletin kuruluş ve yükseliş gerekse duraklama veya gerileme dönemlerinde karşılaştığımız bu kişilerden biri de hiç şüphesiz Sultan IV. Murad’dır. İktidarı döneminde yaptığı kritik ve başarılı hamlelerle Osmanlı’nın en büyük padişahlarından biri olarak kabul edilen IV. Murad, iç karışıklıklar ve anarşinin h

Medeniyetimizin bizlere bıraktığı en kıymetli hazinelerden biri ilimdir. İlim insanı olarak alimler de bu hazinenin hazine-darıdır. İlim, âlim ve âlem ilişkisinin doğru kurulduğu bir medeniyetin çocuklarıyız. Yaşarken idrak ettiğimiz üzere insanın âlemle ilişkisi bozulmuştur. Bunu düzeltmek çabası hepimizin vazifesidir. Şüphesiz bu süreçte en önemli sorumluluk, ilmi taşıyan ve âlem üzerine tefekkür sahibi, âlim hüviyetine sahip insanların omzundadır. Âlimleri tanımak onların örnekliklerini sonraki nesillere

Siyasî tarih araştırmalarında en sık yapılan hataların başında anakronizm gelmektedir. Bugünün algı, tartışma, fikir, kabul ve felsefesiyle geçmişin anlaşılmaya çalışılması veya kıyaslanması, siyasî tarih incelemelerinde sağlıklı sonuçlar alınmasını engelleyen problemlerdir. Kuşkusuz bu ve benzeri problemleri aşmanın en kabul edilebilir yolu, hâdiseleri kendi şartları, dönemleri ve coğrafyaları çerçevesinde ele alıp değerlendirmektir.Hz. Peygamber’in devleti ve siyaseti çerçevesinde girişilecek tarih araştı

Sultan Abdülaziz Osmanlı Devletinde idari, sosyal ve siyasi bir-çok değişimin yaşandığı dönemde dünyaya gelmiş, şehzadelik ve padişahlık yapmıştır. Hanedan sisteminde rutin sayılabilecek bu serencamdan başka birden çok ilk uygulamaya şahit olmuş ve imza atmış bir şahsiyettir. XVII. asrın başından itibaren şehzadelerin ikamet ve evlilik uygulamaları ilk kez onun döneminde değişmiştir. Bu çerçevede babasının vefatından sonra annesi ile birlikte Beşiktaş sarayında yaşamaya devam ettiği gibi hanedan tarihinde i

Kahire, İslâm tarihi ve medeniyeti içerisinde çok önemli bir yere sahiptir. Şehrin temeli Müslümanlar tarafından kurulan ilk ordugâh şehirlerden biri olan Fustât’a dayanmaktadır. Mısır’da Nil Nehrinin doğu kıyısında, eski Babilon şehrinin kalıntılarının hemen yanı başında kurulan Kahire; İslâm medeniyetinin en önemli merkezlerinden biri haline gelmiştir. Kahire şehrinin kurulduğu Mısır, tarihin en eski medeniyetlerinden birine, Mısır Medeniyetine ev sahipliği yapan önemli bir coğrafyada yer almaktadır. Bu b

Abbâsî hanedanının ilk hâlifesi Ebü’l-Abbâs Seffâh’ın ardından halifeliği üstlenen Ebû Cafer Mansûr gerçek anlamda Abbâsîler Devleti’nin kurucusu sayılır. Onun idaredeki ilk önemli adımları ise Emevîlere karşı gerçekleştirilen ihtilal hareketinin ortaklarını sırasıyla tasfiye edip yönetimi Abbâsî hanedanında birleştirmesi suretiyle iktidarda birliği sağlaması, bunun devamı mahiyetinde Emevî yönetiminin yeniden canlandırılması adına gerçekleştirilen isyan faaliyetlerini başarısız kılmasıdır.Ebû Cafer’in ikti